Noc Perseidów, czyli kulminacja spadających gwiazd tworzących spektakularne zjawisko na niebie w tym roku przypada w nocy z 12 na 13 sierpnia. Poprzedzając obserwację nocnego nieba, zachęcamy do zapoznania się z dokonaniami polskich astrofizyków i innych naukowców związanych z pasjonującym Wszechświatem.

Polscy astrofizycy uczestniczący w wielu międzynarodowych konsorcjach badają już niemal wszystkie aspekty dotyczące otaczającego nas Wszechświata! Za ojców polskiej szkoły astrofizyki uznaje się Jana Mergentalera, Antoniego Opolskiego, Stefana Piotrowskiego, Włodzimierza Zonna. Do grona tego należy również Wilhelmina Iwanowska, patronka jednego z programów NAWA, która ustaliła nową skalę odległości we Wszechświecie, a odkrycie to uznaje się za jej najważniejsze osiągniecie naukowe.   

Współcześnie do najbardziej rozpoznawalnych projektów obserwacyjnych prowadzonych przez polskich astrofizyków należą:

• Optical Gravitational Lensing Experiment (OGLE) pod kierownictwem prof. Andrzeja Udalskiego, Uniwersytet Warszawski
• All Sky Automated Survey (ASAS) pod kierownictwem prof. Grzegorza Pojmańskiego, Uniwersytet Warszawski

Mówiąc o wybitnych polskich astrofizykach, wskazać należy również na prof. Aleksandra Wolszczana – współodkrywcę pierwszych planet pozasłonecznych.

Więcej o polskiej szkole astrofizyki przeczytać można w eseju „The Polish School of Astrophysics”, którego autorem jest prof. Kazimierz Stępień.

Patrząc w nocne rozgwieżdżone niebo nie sposób zapomnieć o takich naukowcach jak prof. Mieczysław Bekker autor rozwiązań technicznych, które w ramach programu kosmicznego Apollo, pozwoliły pojazdowi Lunar Roving Vehicle poruszać się po księżycu. Pojazd ten jest powszechnie znany jako „Łazik Bekkera”. W kolejnych latach inny naukowiec urodzony w Polsce dr Artur Chmielewski otrzymał propozycję pracy przy konstrukcji marsjańskiego łazika elektronicznego, ponadto podjął pracę przy misjach sond kosmicznych Galileo, Ulysses i Cassini-Huygens, a w 2014 w projekcie „Arctic Radiation IceBridge Sea and Ice Experiment” i w misji Rosetta. Z ramienia NASA jest jednym z menedżerów wspomnianego projektu Rosetta.

Astronomia i astrofizyka to dyscypliny, które potrafią wzbudzić podziw i ciekawość nawet pośród laików. Niejednokrotnie oczy całego świata skierowane są na załogowe loty kosmiczne. W czerwcu 1978 r. na pokładzie statków jednej z takich misji znalazł się pierwszy Polak Mirosław Hermaszewski. Dziś patrząc na potocznie zwane „spadające gwiazdy” pomyślmy o dokonaniach polskich naukowców, którzy w swoich badaniach nieustannie odkrywają zagadkowy Wszechświat.

Zdjęcie: ©Piotr- stock.adobe.com