Lista podmiotów, którym zostało przyznane finansowanie w programie Granty Interwencyjne NAWA 2023
Uniwersytet Dolnośląski DSW we Wrocławiu
Rola rodziny w radzeniu sobie z traumą wojenną przez ukraińskie cywilne ofiary wojny 2022
Sytuacja psychologiczna człowieka zmuszonego do radzenia sobie w warunkach toczącej się wojny jest tym trudniejsza, im więcej traum doświadczył wcześniej, zwłaszcza w dzieciństwie. Cel podstawowy planowanych badań to poznanie uniwersalnych mechanizmów radzenia sobie z doświadczanymi traumami (tu: traumą wojenną), w ich powiązaniu z kilkoma rodzajami czynników, z których najważniejsze to: rodzinne czynniki (rodzaj przywiązania i postawa do rodziców), wiek rozwojowy (adolescenci, dorośli, seniorzy), zamieszkiwanie, płeć. Wyniki badań mogą zatem znaleźć zastosowanie w przygotowaniu strategii pomocy psychologicznej i terapeutycznej nie tylko dla osób objętych badaniami, ale też dla innych grup zagrożonych doświadczaniem traumy (tu: wojennej). Cele szczegółowe zorientowane są na grupę badaną. Są nimi: 1/ poznanie specyfiki reagowania na traumę wojenną przez obywateli Ukrainy w jej powiązaniu z wymienionymi wyżej czynnikami 2/ wyselekcjonowanie grupy badanych dla których niezbędna jest bezzwłoczna pomoc psychologiczna oraz zorganizowanie takiej pomocy. Osobami badanymi będą Ukraińcy (ok. 200 osób), zamieszkujący aktualnie teren Ukrainy z różnego nasilenia działań wojennych oraz Ukraińscy emigranci (ok. 300 osób), przebywający w Polsce. Badania będą przeprowadzone na Ukrainie pod kierunkiem psychoterapeuty ukraińskiego w sposób hybrydowy (on-line oraz w formie bezpośredniego kontaktu), a na terenie Polski przez studentów psychologii pod kierunkiem nauczycieli akademickich. Wykorzystanych zostanie 5 metod badawczych: - PCL-5 - do diagnozy zespołu stresu pourazowego - PSPDQ1-R - do szacowania silnych zagrożeń i obron - PTGI - do szacowania wzrostu potraumatycznego - SCBP - diagnozująca bliskość z rodzicami oraz - ASQ- badająca style przywiązania: bezpiecznego, unikającego i lękowo-ambiwalentnego. Wyniki badań zostaną opublikowane w czasopismach zagranicznych i polskich. Planowane jest również uczestnictwo w 1 konferencji polskiej i 1 zagranicznej.
Uniwersytet Warszawski
Zrozumienie i łagodzenie ekologicznego śladu barier granicznych
Badania zostały zaplanowane na wybudowanym w 2022 roku odcinku bariery granicznej Polska-Białoruś, który przecina Puszczę Białowieską. Jest to teren będący obszarem Natura 2000 i wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Ograniczenia przebywania w pobliżu granicy (200-metrowa strefa) zostały zniesione 1 stycznia 2023 roku. W związku z tym należy jak najszybciej przystąpić do zbierania danych na temat ekologicznych skutków ufortyfikowania granicy, w celu zrozumienia zmian jakie zaszły w środowisku leśnym (np. temperatura, światło, hałas) oraz ich konsekwencji dla dzikich zwierząt i roślin. Proponujemy kombinację metod badawczych obejmującą 1) 500-metrowe transekty, umieszczone prostopadle do granicy, od krawędzi lasu do wnętrza, aby a) zbadać zasięg i wielkość oddziaływania infrastruktury, b) oszacować intensywność użytkowania przez zwierzęta terenu w pobliżu granicy (używając liczby odchodów jako miary pośredniej), c) monitorować pojawianie się obcych i nieleśnych gatunków roślin 2) fotopułapki, aby rejestrować aktywność zwierząt 3) monitorowanie dźwięku (naturalnego i antropogenicznego) za pomocą urządzeń audio. Wyniki badań zostaną opublikowane w recenzowanym czasopiśmie poświęconym ochronie przyrody z opcją otwartego dostępu i zostaną przekazane odpowiednim organom, wraz z propozycją zalecanych środków zaradczych i działań minimalizujących, na przykład, które przejścia dla zwierząt są priorytetowe do otwarcia. Aby pełniej zrozumieć wpływ bariery i lepiej zaplanować działania łagodzące, planujemy oprócz badań terenowych również wymianę wiedzy z zagranicznymi ekspertami z bogatym doświadczeniem w zakresie ekologii, ochrony środowiska, monitoringu, zaangażowanymi w badania związane z barierami granicznymi w Stanach Zjednoczonych, Słowenii i Czechach. Eksperci ci odwiedzą Puszczę Białowieską, aby podzielić się wiedzą, porównać nasze regiony przygraniczne i pomóc w stworzeniu przewodnika potencjalnych metod badawczych na terenach przygranicznych.
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Prognoza transpozycji Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie poprawy warunków pracy za pośrednictwem platform internetowych do przepisów krajowych w Polsce i na Słowacji - wpływ na pracę kierowców oraz kurierów z Ukrainy pracujących za pośrednictwem aplikacji
Sektor pracy platformowej w Polsce i na Słowacji od dawna jest zdominowany przez kierowców i kurierów o pochodzeniu migracyjnym (głównie z Ukrainy). Wojna na terytorium Ukrainy pogłębiła ten trend, zaś wdrożony w Polsce i na Słowacji model pracy platformowej (oparty przede wszystkim na umowach cywilnoprawnych i elastycznym czasie pracy) istotnie się do tego przyczynił. Tymczasem w Parlamencie Europejskim trwa debata nad Dyrektywą w sprawie poprawy warunków pracy za pośrednictwem platform internetowych (OM(2021)0762 - C9-0454/2021 - 2021/0414(COD)), której celem jest zatrudnienie na podstawie Kodeksu pracy. Dotychczasowe badania jednoznacznie wskazują, że w modelu pracy na żądanie, który funkcjonuje w Polsce, wdrożenie Dyrektywy jest trudne, jeśli nie niemożliwe. Dlatego już na etapie procesu legislacyjnego zasadne jest zdiagnozowanie postaw i interesów aktorów związanych z sektorem pracy na żądanie w krajach Europy Środkowo-Wschodniej (zupełnie odmiennym od tego w Europie Zachodniej), jako warunek wstępny dla rzetelnej prognozy dotyczącej harmonizacji przepisów i optymalizacji implementacji Dyrektywy. Wobec działań wojennych na Ukrainie, wdrożenie Dyrektywy bez wcześniejszej optymalizacji dotknie przede wszystkim pracowników ukraińskich (poprzez nadmierne koszty, które zostaną na nich przerzucone), a w konsekwencji zmusi ich do powrotu na Ukrainę, gdzie wciąż trwa wojna. Projekt odnosi się do pilnej i bieżącej kwestii społeczno-ekonomicznej, uwzględniając głosy interesariuszy (desk research, IDIs) oraz ukraińskich pracowników (FGIs), i powinien zostać wdrożony jak najszybciej, jeszcze w trakcie procesu legislacyjnego UE. Na podstawie wyników badania możliwe będzie opracowanie aktualnych rekomendacji dla władz krajowych. Niewątpliwie uchwycenie obecnej sytuacji w przełomowym dla Polski i Słowacji momencie będzie niezwykle cenne w obliczu potencjalnych rewolucyjnych zmian, które nastąpią w pracy platformowej w Unii Europejskiej w bardzo niedalekiej przyszłości.
Uniwersytet Gdański
Zwiększenie dostępu migrantów do informacji o szczepionkach w Trójmieście
Obecna sytuacja epidemiologiczno-polityczna na świecie spowodowała szerokie spektrum zmian wpływających na wiele krajów. W ciągu ostatnich lat Polska musiała zmierzyć się nie tylko z pandemią Covid-19, lecz również z przyjęciem migrantów. W październiku 2022 w Polsce przebywało około 2.2 miliony osób z Ukrainy, w tym 1 milion w związku z wojną (Tilles, 2022). W pewnym aspekcie uwypukliło to również istotne wyzwanie - problem szczepień migrantów, który eskaluje wraz z rosnącą liczbą ludności napływowej. Gwarantowany przez państwo polskie dostęp do szczepień dla migrantów, podobnie jak w innych krajach okazał się niewystarczający (Bartovic i in. 2021). Zaobserwowano znaczący odsetek zarażeń, hospitalizacji i zgonów migrantów w stosunku do pozostałych obywateli (Diaz, Dimka, Mamelund, 2022 Kondilis i in. 2021). Sceptycyzm i mały odsetek zaszczepionych migrantów stanowi istotne zagrożenie dla zdrowia publicznego. Celem projektu jest aby poprzez proponowane interwencje (spotkania z lekarzami, specjalistami medycznych) na obszarze Trójmiasta w międzynarodowej współpracy badawczej, zaangażować społeczność ukraińskich migrantów do wspólnych aktywności na rzecz zdrowia publicznego (działań prewencyjnych przeciw chorobom zakaźnym takim jak gruźlica, błonica, odra, różyczka, czy koronawirus). Podczas spotkań istotne będzie prowadzenie dialogu opartego na zaufaniu i wzajemnym szacunku między migrantami, a specjalistami biorącymi udział w projekcie. Przekazywana wiedza, zadawane pytania i wspólne rozwiązywanie wątpliwości znacznie wpłynie na poczucie odpowiedzialności zbiorowej odnośnie zdrowia publicznego w Polsce. Efekty interwencji zostaną sprawdzone na etapie ewaluacji, podczas którego zostaną przeprowadzone wywiady pogłębione z migrantami. Analizowana będzie wartość otrzymanej wiedzy oraz wsparcia eksperckiego.
Akademia Bialska Nauk Stosowanych im. Jana Pawła II
Wpływ sytuacji wojny na edukację i zachowania uczniów pochodzenia ukraińskiego kształcących się w Polsce i na Ukrainie
Atak Federacji Rosyjskiej na Ukrainę zmusił wiele kobiet i dzieci do ucieczki z ojczyzny z powodu obawy o swoje życie. Od początku wojny do Polski przybyło ok. 11,36 mln uchodźców z Ukrainy. Zgodnie z przepisami polskiego prawa osoby w wieku 7-18 lat podlegają obowiązkowi szkolnemu, dlatego dzieci ukraińskie trafiły do polskich szkół. Część rodzin ukraińskich pozostała w swojej ojczyźnie i ich dzieci uczęszczają do szkół na terenach nieobjętych wojną. W sytuacji toczącej się wojny istnieje potrzeba zbadania jej wpływu na zachowania i edukację uczniów ukraińskich, zarówno tych uczących się w Polsce, jak i uczących się we własnym kraju, co było przyczyną określenia najważniejszych problemów badań. Badania będą przeprowadzone w polskich szkołach i szkołach w Ukrainie, co uzasadnia ich podjęcie we współpracy z naukowcami ukraińskimi. W pierwszej fazie zostaną zdiagnozowane problemy uczniów kształcących się w Polsce i na Ukrainie w zakresie edukacji oraz określone działania pomocowe skierowane do nich. W tej fazie będą wykorzystane kwestionariusze ankiet adresowane do dyrektorów szkół, nauczycieli, pedagogów i wychowawców klas, do których uczęszczają uczniowie w Polsce i na Ukrainie. Do zbadania zachowań uczniów w szkole zostanie wykorzystane standaryzowane narzędzie badawcze pn. „Arkusz zachowania się ucznia w szkole”, a ponieważ narody polski i ukraiński są bliskie kulturowo nie będzie problemu z jego zastosowaniem. Zamierzeniem drugiej fazy badań będzie pokazanie wpływu wojny na niektóre aspekty zdrowia i zachowania uczniów z wykorzystaniem metody zbiorowego studium przypadku w celu dokonania ich opisu. Przy wyborze tej metody kierowano się podmiotowością dziecka, emocjami, stanem zdrowia i przeżyciami wojny. W tych badaniach wykorzystane zostaną wywiady z rodzicami/opiekunami dzieci. Wypracowane rekomendacje zostaną udostępnione szkołom, które mogą posłużyć im do wypracowania modelu pracy z dziećmi ukraińskimi.
Uniwersytet Opolski
Detoksykacja mikrobiologiczna metali toksycznych w glebie zanieczyszczonej działaniami bojowymi
Stolica Ukrainy, Kijów, uznawana jest za miasto, które w ostatnim czasie zostało poddane najpotężniejszym atakom lotniczym. Choć rakiety i drony są zestrzeliwane, ich szczątki nieustannie spadają na ziemię, zanieczyszczając środowisko związkami toksycznych metali wchodzących w skład broni. Intensywne działania wojenne powodują masowe zanieczyszczenie środowiska amunicją (odłamkami itp.). Takie fragmenty ulegają utlenieniu i tworzą rozpuszczalne związki metali, które przedostają się do ekosystemów. Wyciek wody w wyniku eksplozji Kakhovskiej elektrowni wodnej może również prowadzić do zanieczyszczenia gleby toksycznymi metalami, które zostały unieruchomione w mule. Oczyszczanie ogromnych obszarów z metali nie jest możliwe żadną z istniejących metod. W związku z wojną w Ukrainie, pojawia się takie właśnie zagrożenie ekologiczne. Bitwy, wybuchy pocisków, pożary doprowadziły do zanieczyszczenia gleby toksycznymi metalami, które są włączane w cykle biogeochemiczne. Nagromadzenie żelaza, ołowiu, chromu i innych składników kul, naboi i rakiet w glebach prowadzi do spadku żyzności gleby, niemożności wykorzystania w rolnictwie i powstania terenów nienadających się do zamieszkania. Dlatego istnieje pilna potrzeba opracowania skutecznego podejścia do szybkiej detoksykacji metali w glebie, aby umożliwić zapewnienie skutecznej bioremediacji skażonych wojną terytoriów Ukrainy. Celem projektu jest opracowanie podejścia do skutecznego i nieodwracalnego wytrącania metali toksycznych w wyniku termodynamicznie regulowanej sulfidogenezy mikrobiologicznej. Na podstawie termodynamicznych obliczeń interakcji mikroorganizmów z metalami zostaną przeanalizowane szlaki ich detoksykacji (nieodwracalne wytrącanie). Będzie badana skuteczność detoksykacji metali poprzez kontrolowaną mikrobiologiczną sulfidogenezę. Opracowany i przebadany zostanie modelowy system detoksykacji metali w glebie, w celu zoptymalizowania procesu i umożliwienia jego dalszego zastosowania w zanieczyszczonych miejscach.
Uniwersytet Łódzki
Jak (szybko) oswoić papugę : analiza potencjalnych modeli unijnej reakcji legislacyjnej na wyzwania związane z halucynacjami chatbotów opartych na generatywnej SI w zakresie odpowiedzialności cywilnej
Wprowadzenie w marcu br. ulepszonej wersji ChataGPT-4 nie tylko potwierdziło ogromny potencjał chatbotów opartych na generatywnej SI (chatboty LLM), ale i uwypukliło zagrożenia związane z ich użytkowaniem. Szczególne obawy wzbudza zjawisko tzw. halucynacji. Pojęcie to obejmuje sytuacje, w których narzędzia takie jak ChatGPT, nie znając odpowiedzi na pytanie użytkownika, podają nieprawdziwe informacje. Bezprecedensowy rozwój generatywnej SI zaskoczył instytucje UE i ustawodawców krajowych, co powoduje pilną potrzebę przeglądu dostępnych środków prawnych w zakresie odpowiedzialności cywilnej i oceny, czy unijne projekty legislacyjne w zakresie SI są wystarczające, aby zapewnić poszkodowanym na skutek halucynacji ten sam poziom ochrony we wszystkich państwach członkowskich. W naszym projekcie proponujemy nowatorskie podejście, ukierunkowane technologicznie i dostosowane do gwałtownego rozwoju chatbotow LLM. W naszej ocenie, złożoność, autonomia i nieprzejrzystość LLM mogą powodować rozbieżności w ochronie praw poszkodowanych, spowodowane brakiem harmonizacji odpowiedzialności cywilnej za halucynacje w UE. W związku z tym projekt ma na celu zebranie informacji na temat interakcji między obecną strategią UE w zakresie SI a potencjalnymi rozbieżnościami w zakresie z odpowiedzialności cywilnej w reprezentatywnych państwach członkowskich UE. Projekt ma na celu opracowanie elementów optymalnego modelu prawnego umożliwiającego zlikwidowanie ewentualnych luk w zakresie odpowiedzialności i zwiększenie pewności prawnej. Planowane jest przeprowadzenie wszechstronnej oceny cywilnoprawnych skutków zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych scenariuszy halucynacji w celu ustalenia poziomu rozbieżności między systemami prawnymi państw członkowskich. W tym celu proponujemy przeprowadzenie badania jakościowego na poziomie krajowym w 7 państwach członkowskich oraz badań terenowych w pierwszej unijnej piaskownicy regulacyjnej SI.
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Wpływ ekstremalnych zjawisk klimatycznych na stan zachowania stanowisk archeologicznych w Peru
W ramach proponowanego projektu, chcemy zbadać, w jaki sposób ekstremalne anomalie klimatyczne wynikające z trwającego epizodu El Niño wpływają na obecny stan zachowania stanowisk archeologicznych w tzw. dolinach Barranca, czyli w trzech dolinach (Supe, Pativilca i Fortaleza) położonych ok. 200 km na północ od Limy. Miejsce to jest kolebką tzw. cywilizacji Caral, czyli pierwszej wielkiej kultury neolitycznej rozwijającej się w Andach Środkowych w latach ok. 3000 – 1800 p.n.e. Jej twórcy z całą pewnością doświadczali całej gamy problemów wynikających z gwałtownych epizodów ENSO, zaś ich kumulacja doprowadziła w końcu do upadku tej cywilizacji (Sandweiss et al. 2009). Jednocześnie nie wiemy niemal nic o dziejach Barranca po tym okresie. Pozostałości wielkich sanktuariów znanych dziś jako Chimu Capac, Cerro la Horca lub badanego ostatnio w ramach peruwiańsko-polskiego projektu „Los valles de Barranca” Cerro Colorado nie pozostawiają wątpliwości, że w miejscu tym aż do przybycia Hiszpanów w 1532 r. funkcjonowały zaawansowane struktury społeczne i polityczne, z rozbudowaną strefą religijną. Ruiny zabudowań o charakterze miejskim, a także nekropolii, które stanowią jedyne źródło na temat biologii, stanu zdrowia i jakości życia ówczesnych mieszkańców tych terenów, ulegają powolnemu niszczeniu zarówno wskutek działalnosci rabusiów, jak i wywołanych anomaliami klimatycznymi lawin błotnych. Zapowiadany przez Międzynarodową Organizację Meteorologiczną oraz NASA wyjątkowo silny epizod ENSO spowoduje rekordowe upały na całym świecie i najpewniej, zgodnie z tymi prognozami doprowadzi do szeregu katastrof na terenie pustyni peruwiańskiej. Konsekwencją tych katastrof będzie dalsze zniszczenie stanowisk archeologicznych, co spowodować może w naszej opinii utratę ważnych i często jedynych informacji na temat zmian społecznych, a także zmian stanu zdrowia i jakości życia prekolumbijskich populacji zamieszkujących ten teren.
Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
Infrastruktura ucieczki i osiedlania się: społeczny, instytucjonalny i cyfrowy wymiar ukraińskiego uchodźstwa w Polsce i Australii
Projekt ten jest częścią międzynarodowej współpracy zainicjowanej przez europejskich badaczy w ramach sieci FORUM. Sieć, zrzeszająca ponad 30 naukowców z Niemiec, Austrii, Danii, Norwegii, Szwecji, Wielkiej Brytanii, Węgier, Ukrainy i Polski, ma na celu prowadzenie badań podłużnych osób zmuszonych do opuszczenia Ukrainy w wyniku wojny, a obecnie przebywających w różnych krajach. Niemieckie Centrum Badań nad Integracją i Migracją oraz Centrum Studiów Wschodnioeuropejskich i Międzynarodowych koordynują sieć, podczas gdy każdy zespół narodowy zachowuje autonomię badawczą i finansową. Projekt obejmuje wiele fal badań w uzgodnionych okresach, skupiając się na osobach z Ukrainy, które szukały schronienia w UE. Skoordynowane scenariusze wywiadów i dobór próby zapewniają spójność w całej sieci. Badacze dzielą się swoimi odkryciami, co wiąże się z koniecznością tłumaczenia wywiadów przeprowadzonych w języku ukraińskim/rosyjskim na język angielski. Na podstawie zebranych danych planowane są analizy porównawcze i publikacje. Polski zespół zakończył już pierwszą falę badań, obejmującą 14 wywiadów (grudzień 2022/styczeń 2023). Obecnie są one przepisywane i tłumaczone. Wstępne badania zostały sfinansowane ze środków statutowych AGH. Aby jeszcze bardziej wzbogacić nasze badania, proponujemy wykorzystanie grantu interwencyjnego NAWA w celu poszerzenia naszych badań o doświadczenia ukraińskich imigrantów w Australii. Dr Łukasz Krzyżowski, członek sieci i pracownik AGH, przebywa obecnie w Australii, co daje niepowtarzalną okazję do uwzględnienia australijskiego kontekstu w naszych badaniach. Naszym celem jest stworzenie zespołu ekspertów w województwie małopolskim, którzy aktywnie wspierają przebywających tu Ukraińców. Zespół ten, na podstawie swoich doświadczeń oraz wyników naszych badań oraz innych uczestników FORUM, stworzy rekomendacje dotyczące polityki, sposobów koordynowania komunikacji i wspierania obywateli Ukrainy mieszkających w naszym województwie.
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Zagrożenie spływami błotnymi i osuwiskami w warunkach zmian klimatu - lekcja z katastrofy w Emilii Romanii w 2023 roku (Włochy)
W maju 2023 r. (02-16 05. 2023) w prowincji Emilia Romania (Włochy) wystąpiło około 400 katastrofalnych spływów błotnych i osuwisk, towarzyszących serii powodzi, które spowodowały śmierć 16 osób. Koszt szkód po powodziach, lawinach błotnych i osuwiskach przekroczył 7 mld euro. Stanowi to wyjątkową okazję do zbadania bezpośrednich skutków spływów błotnych i osuwisk oraz dokumentacji cech rzeźby terenu powstałych w wyniku tych stokowych procesów geomorfologicznych. Spływy błotne i osuwiska występują w ostatnio coraz częściej. Ich częstotliwość wzrasta wraz ze zmieniającymi się warunkami klimatu. Istnieje zatem potrzeba opracowania nowych metod przewidywania i łagodzenia skutków katastrofalnych spływów błotnych i osuwisk. W projekcie zaplanowaliśmy przeprowadzenie badań nad czynnikami powodującymi występowanie katastrofalnych spływów błotnych i osuwisk w Emilii Romanii. W badaniach uwzględnione zostaną czynniki geologiczne, geomorfologiczne i meteorologiczne oraz czynniki związane z działaniem człowieka, w tym użytkowanie gruntów, lokalizacja dróg i zabudowy na stokach gór i w dolinach rzecznych. Zbadamy również stabilność wybranych stoków w okresie poprzedzającym katastrofalne spływy błotne i osuwiska wykorzystując przyrosty roczne drzew. Planujemy identyfikować nasilenia cech anatomii drewna wskazujących, że stoki, na których zostały zainicjowane spływy błotne i osuwiska, były przed reaktywacją w 2023 roku coraz bardziej niestabilne. Poprzez modelowanie stochastyczne z wykorzystaniem uczenia maszynowego obejmujące dane o opadach atmosferycznych, dane dendrochronologiczne, wyniki sondowania ERT i analizy innych czynników środowiskowych, ocenimy zagrożenie reaktywacją spływów błotnych i osuwisk w przyszłości. Planujemy również opracowanie uniwersalnej metody identyfikacji zagrożeń związanych ze spływami błotnymi i osuwiskami. Będzie ona testowana na obszarze kontrolnym: w dolinie Vernazza (region Liguria), gdzie w przeszłości częste były spływy błotne i osuwiska.
Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie
Ratunkowe prace konserwatorskie przy malowidłach ściennych w wybranych pomieszczeniach Willi Tezeusza w Parku Archeologicznym Maloutena - Nea Paphos na Cyprze, wpisanym na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO
Celem projektu jest podjęcie pilnych działań przy konserwacji cennych malowideł ściennych znajdujących się na ścianach Willi Tezeusza w Parku Archeologicznym Nea Paphos na Cyprze. Od 1980 roku Nea Paphos jest częścią kompleksu archeologicznego Paphos wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Pochodzące z II wieku naszej ery malowidła ścienne wewnątrz willi mają znaczną wartość historyczną i artystyczną, stanowiąc ważną część materialnego dziedzictwa kultury starożytnego Rzymu. Dekoracje ścienne są obecnie poważnie zagrożone z powodu niedawnych ulewnych deszczy, które spowodowały znaczne szkody podczas ostatniego sezonu zimowego. Przez lata trudne warunki zewnętrzne doprowadziły do zniszczenia wielu cennych dekoracji ściennych w tym miejscu. Obecnie tylko kilka ścian willi posiada kolorowe malowidła. Głównym celem projektu jest opracowanie i wdrożenie kompleksowego planu konserwacji mającego na celu stabilizację, konserwację i zabezpieczenie zabytkowych dekoracji ściennych. Plan obejmuje dokumentację i ocenę aktualnego stanu zachowania malowideł, identyfikację przyczyn i obszarów szczególnie zniszczonych oraz opracowanie metod konserwatorskich dostosowanych do techniki wykonania malowideł ściennych i oryginalnych materiałów. W projekt zaangażowany będzie zespół ekspertów i techników konserwatorskich specjalizujących się w konserwacji malowideł ściennych i obiektów archeologicznych, a także specjalista w dziedzinie badań analitycznych przy zabytkach. Ścisła współpraca z lokalnym przedstawicielem Departamentu Starożytności na Cyprze oraz zespołem archeologów z innych polskich jednostek naukowych zapewni dostęp do szerszego kontekstu konserwowanych obiektów. Projekt będzie wykorzystywał zaawansowane technologie, takie jak obrazowanie cyfrowe i nieinwazyjne badania, aby dokładnie ocenić obecny stan malowideł. Na zakończenie projektu zostanie przedstawiony raport końcowy (w formie artykułu).
Uniwersytet Warszawski
The conceptualization of dialogue in the view of the peace agreement and the Azerbaijan’s restructuration policy in Nagorno-Karabakh
Spór o Górski Karabach między Armenią a Azerbejdżanem jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych konfliktów terytorialnych współczesnego świata. Angażuje globalne supermocarstwa, których interwencję postrzega się czasem jako przyczyniającą się do jego utrwalenia. Pod koniec kwietnia 2023 r. miały miejsce dwa ważne wydarzenia. Po pierwsze, Azerbejdżan ustanowił punkt kontrolny między Armenią a Górskim Karabachem, który jest symbolicznym i materialnym przejawem zmian politycznych i infrastrukturalnych prowadzanych przez władze Azerbejdżanu. Po drugie, premier Armenii Nikol Paszynian zadeklarował gotowość uznania integralności terytorialnej Azerbejdżanu, w tym Karabachu, jednocześnie domagając się realizacji polityki poszanowania praw człowieka w stosunku Ormian mieszkających w Górskim Karabachu. Nasz projekt ma na celu uchwycenie i przeanalizowanie procesu, który może przełamać impas w rozmowach pokojowych prowadząc do porozumienia pokojowego, ale także, jak niektórzy się obawiają, może doprowadzić do kolejnej wojny lub opuszczenia Górskiego Karabachu przez ormiańską ludność cywilną. Prowadząc badania terenowe i analizując zebrane dane, odpowiemy na pytania, jak rządy Azerbejdżanu i Armenii oraz ormiańscy przywódcy Górskiego Karabachu konceptualizują „dialog na rzecz pokoju” jak retoryka dialogu (lub jej brak) wpłynęła na obecną politykę rządów Azerbejdżanu i Armenii oraz jak rozwijała się komunikacja z władzami Azerbejdżanu i lokalnymi liderami Armenii w kontekście azerbejdżańskiej polityki infrastrukturalnej mającej konsekwencje dla ludności ormiańskiej mieszkającej w Górskim Karabachu. Omówimy te ustalenia w kontekście informacji uzyskanych przez nasz międzynarodowy zespół badawczy w odpowiedzi na pytania dotyczące polityki władz Azerbejdżanu wobec infrastruktury w Górskim Karabachu i dobrostanu mieszkańców Armenii. Wnioski dotyczące wzorców komunikacyjnych sprzyjających pokojowi lub wojnie mogą pomóc w zarządzaniu konfliktami na tym i innych spornych terytoriach.