Interdyscyplinarny Ośrodek Studiów Polskich na Uniwersytecie w Hajfie – podsumowanie pierwszego roku działalności.

HIUPS (Interdisciplinary Unit for Polish Studies at University of Haifa) to pierwsza tak szeroko zakrojona inicjatywa związana ze studiami polskimi współfinansowana przez NAWA. Ośrodek Studiów Polskich utworzono dzięki umowie podpisanej przez Uniwersytet w Hajfie i Narodową Agencję Wymiany Akademickiej na zlecenie Ministerstwa Edukacji i Nauki przy wsparciu Instytutu Polskiego w Tel Awiwie.

Dzięki otrzymanemu finansowaniu HIUPS organizuje konferencje, warsztaty i seminaria. W maju 2022 roku odbyła się konferencja Lost or Found? Kultura polsko-żydowska w tłumaczeniu, ukazująca rolę przekładu w przekazywaniu i kształtowaniu tożsamości na obszarach międzykulturowych oraz definiowaniu, wyrażaniu i rozumieniu procesów zachodzących podczas spotkania dwóch kultur: polskiej i żydowskiej.  Zorganizowano także międzynarodową konferencję online, dotyczącą nowych kierunków w badaniach nad życiem Stanisława Vincenza oraz jego spuścizną literacką i intelektualną, pt.: Stanisław Vincenz's - Homo Agens.

W ramach projektu badawczego Dybuk Ośrodek współorganizował międzykulturowe warsztaty Yiddish, Jewish-Polish, and Polish Theatre: Transnational Perspectives, podczas których naukowcy z Izraela i Polski dyskutowali o wzajemnym przenikaniu się w czasie i przestrzeni scenicznej kultur i języków: polskiego i jidysz.

HIUPS, gościł także wielu cenionych naukowców, m.in.: Sławomira J. Żurka, kierownika Ośrodka Badań nad Literaturą Polsko-Żydowską i dyrektora Międzynarodowego Centrum Badań nad Historią i Dziedzictwem Kulturowym Żydów Europy Środkowo-Wschodniej KUL; dra Jana Rybaka z Birkbeck Institute for the Study of Antisemitism (University of London) czy prof. Adama Tellera (Brown University). Ciekawym wydarzeniem była także międzynarodowa wirtualna premiera książki Yechiela Weizmanna Unsettled Heritage: Living next to Poland's Material Jewish Traces after the Holocaust (Ithaca & London: Cornell University Press, 2022). 

W bogatej ofercie programowej Interdyscyplinarnego Ośrodka Studiów Polskich nie zabrakło również wydarzeń kulturalnych zarówno w kontekście historycznym i tych, które wynikają bezpośrednio z aktualnej sytuacji geopolitycznej w Europie Środkowo-Wschodniej. Wiosną odbyło się publiczne seminarium Solidarność wśród narodów, podczas którego wykład inauguracyjny Polskie wysiłki na rzecz pomocy Ukrainie wygłosiła pani Katarzyna Rybka-Iwańska, ówczesna kierownik Działu Komunikacji i Dyplomacji Publicznej Ambasady RP w Izraelu. W grudniu ubiegłego roku natomiast, we współpracy z Instytutem Polskim w Tel Awiwie, przy wsparciu Towarzystwa Projektów Edukacyjnych, została zorganizowana wystawa Żołnierze żydowscy w Armii Andersa, której otwarcie uświetnił wykład prof. Em. Sara Bendera Żydzi i Polacy w Armii Andersa. Wydarzenie zbiegło się z obchodami 80. rocznicy powstania tej niezwykłej jednostki wojskowej, złożonej z obywateli II Rzeczypospolitej, byłych żołnierzy Wojska Polskiego, więźniów łagrów i cywilów, wśród których znalazło się także wielu Żydów.

Ośrodek jest również tętniącym życiem centrum dydaktycznym, propagującym wiedzę o Polsce: jej historii, kulturze, gospodarce, polityce i społeczeństwie, zarówno w ujęciu historycznym jak i współcześnie w kontekście powiązań z historią i kulturą żydowską. Opracowano interdyscyplinarny program nauczania dla absolwentów kierunków humanistycznych, społecznych i kulturoznawczych, prowadzone są także kursy języka polskiego na poziomach od A1 do B1 w trybie stacjonarnym i online. Działania te są kontynuacją programu, który  przed listopadem 2021, został wdrożony na fakultecie humanistycznym Uniwersytetu w Hajfie, w ramach którego dzięki współpracy z Instytutem Polskim i Wydziałem Historii Żydów, organizowano zajęcia z języka polskiego i historii Polski, a także rozwijano współpracę naukową z polskim instytucjami.

Patrząc na ten intensywny rok współpracy Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej i HIUPS możemy nie tylko cieszyć się z dotychczas zrealizowanego programu, ale i czekać na dalsze interdyscyplinarne projekty wpisujące się w ten niezwykle szeroki zakres pracy naukowej, dydaktycznej i popularyzatorskiej.

Zainteresowanych zachęcamy do zapoznania się ze szczegółowym raportem HIUPS.