Przez lata Polska była obiektem drenażu mózgów. Dziś, dzięki takim programom jak Polskie Powroty NAWA, możemy powstrzymać ten trend. Najlepsi polscy naukowcy po tym, jak rozwinęli swoje kariery poza granicami kraju, teraz mogą wrócić i prowadzić swoje badania na polskich uniwersytetach czy instytutach badawczych. Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej ogłosiła właśnie nabór do kolejnej edycji tego programu.

Celem Polskich Powrotów NAWA jest umożliwienie wyróżniającym się polskim naukowcom powrotu do kraju i podjęcia zatrudnienia w polskich uczelniach i instytutach badawczych. Finansowanie w ramach programu obejmuje wynagrodzenie dla powracającego naukowca, członków grupy projektowej oraz osoby zapraszającej, a także koszty przesiedlenia powracającego naukowca. W programie Polskie Powroty naukowcy otrzymują atrakcyjne i stabilne zatrudnienie w polskich jednostkach naukowych.

- Dzięki Polskim Powrotom NAWA najzdolniejsi naukowcy zyskują warunki na poziomie porównywalnym z tymi, jakie mieli w renomowanych, zagranicznych ośrodkach. I nie chodzi tylko o kwestie wynagrodzenia, ale także np. możliwość utworzenia własnej grupy projektowej. Dzięki temu mogą realizować własne, odważne i często przełomowe pomysły badawcze. Z kolei polskie uczelnie wzmacniają swoją pozycję i rozpoznawalność na świecie, zatrudniając naukowców, którzy już dali się poznać w międzynarodowym środowisku akademickim i badawczym – zaznacza dr Grażyna Żebrowska, Dyrektor Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej.

Jednocześnie NAWA zachęca naukowców do aktywnego aplikowania o granty badawcze, które zapewnią dodatkowe finansowanie badań. Grant startowy pozwala im rozpocząć badania od razu po powrocie do Polski, zanim pozyskają dalsze środki. W programie Polskie Powroty NAWA od roku 2020 istnieje już możliwość uzyskania grantu startowego na badania podstawowe, w postaci komponentu badawczego opłacanego z budżetu Narodowe Centrum Nauki.

W odpowiedzi na zgłoszone przez naukowców zapotrzebowanie, NAWA i NCBR otwierają taką możliwość również dla badań o charakterze aplikacyjnym. To grant startowy, finansowany przez NCBR, dla laureatów Polskich Powrotów, którzy zaplanują projekty w obszarze badań aplikacyjnych i prac rozwojowych.

- Narodowe Centrum Badań i Rozwoju wraz Narodową Agencją Wymiany Akademickiej po raz pierwszy w ramach programu Polskie Powroty NAWA zapraszają naukowców polskiego pochodzenia z zagranicy, którzy będą mogli realizować po powrocie do kraju badania naukowe z zakresu badań aplikacyjnych oraz prac rozwojowych. Będzie to możliwe dzięki grantom, jakie oferuje NCBR w komponencie aplikacyjnym programu. Wsparcie dla jednego naukowca może wynieść nawet 400 000 zł. Liczę, że działanie to przyczyni się do powstawania przełomowych rodzimych rozwiązań, które znajdą zastosowanie w gospodarce – mówi dr Remigiusz Kopoczek, p.o. Dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju.

Nabór wniosków będzie prowadzony w terminie od 9 maja 2022 r.  do 25 lipca 2022 r., do godz. 15 (czasu lokalnego dla Warszawy).

Szczegółowe informacje znajdują się TUTAJ.

Z prestiżowych ośrodków na polskie uniwersytety

Do tej pory dzięki Polskim Powrotom finansowanie swoich badań uzyskało 63 naukowców. Laureaci programu to badacze z uznanym dorobkiem, którzy na polskie uczelnie wrócili z ośrodków akademickich i badawczych z takich krajów, jak Australia, Austria, Belgia, Chiny, Dania, Francja, Hiszpania, Holandia, Japonia, Korea Południowa, Niemcy, Oman, Singapur, Stany Zjednoczone Ameryki, Szwajcaria, Wielka Brytania, Włochy.

Niektórzy z nich wcześniej prowadzili swoje badania m.in. University of Oxford, King’s College London czy Yale University. Teraz zamienili je na uczelnie i instytuty naukowo-badawcze w Polsce. Zapewniają, że – dzięki Polskim Powrotom NAWA - dziś warunki rozwoju naukowego w kraju nie ustępują tym zagranicą, dzięki czemu chcą pracować w ojczyźnie.

- Mobilność naukowców zawsze sprzyjała wymianie myśli, zdobywaniu nowego doświadczenia i współpracy. Polscy naukowcy od lat wyjeżdżali za granice i tak też było ze mną, gdy osiem lat temu wyjechałem na staż podoktorski na Uniwersytecie w Edynburgu. Jednak zawsze chciałem wrócić do Polski i tutaj założyć własną grupę badawczą. I taką możliwość wraz ze znakomitymi warunkami pracy dały mi właśnie Polskie Powroty – mówi dr Tomasz Turowski, dziś z Instytutu Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk.

Program stwarza warunki do awansu zawodowego, stabilne warunki zatrudnienia, a przez to możliwość skupienia się na pracy badawczej – bardzo często nad najnowszymi technologiami w wielu dziedzinach. Wystarczy wspomnieć, że dziś Instytut Biochemii i Biofizyki Polskiej Akademii Nauk, do którego trafił dzięki Polskim Powrotom dr Tomasz Turowski (do niedawna University of Edinburgh), to nowoczesny polski ośrodek, prowadzący m.in. badania nad wirusem COVID-19 i ulepszeniem istniejących leków antywirusowych.

- W pracy łączymy metody biologii molekularnej, analizy danych, tzw. data science, oraz modelowania matematycznego. Pozwala to na odkrycie nowych mechanizmów regulacyjnych w cyklu replikacji wirusa. Zależy nam na znalezieniu takich mechanizmów, które są niezbędne dla SARS-CoV-2 do wydajnej replikacji i mogą posłużyć do opracowania nowych klas leków antywirusowych. Co ważne, pracujemy na białkach, których geny najwolniej mutują u koronawirusów i powinny być wspólne dla wariantów SARS-CoV-2 oraz innych koronawirusów, tych bardziej śmiertelnych, jak SARS lub MERS oraz tych powodujących zwykłe przeziębienia – tłumaczy dr Tomasz Turowski.

Pracujący dziś w Instytucie Chemii Organicznej PAN dr Przemysław Gaweł (wcześniej w Cambridge Display Technology), zajmuje się dziś tak "modnymi" tematami, jak nowe materiały dla elektroniki i fotowoltaniki oraz ich zrównoważona produkcja.

Z kolei dr hab. Wojciech Stępniowski, profesor Wojskowej Akademii Technicznej im. J. Dąbrowskiego, wraz ze swoim zespołem pracują nad miedziowymi katalizatorami do elektrochemicznej redukcji CO2. To z jednej strony rozwiązanie problemu dwutlenku węgla, a z drugiej – produkcja alkoholi, które mogą być wykorzystywane np. jako paliwo (w niektórych krajach, np. w Brazylii, wiele samochodów tankowanych jest etanolem z trzciny cukrowej) albo jako środki odkażające.

Z kolei praca dr hab. inż. Sabiny Rosiek-Pawłowskiej, niegdyś z University of Almeria w Hiszpanii, a dziś z Politechniki Wrocławskiej, skupiona jest na technologiach solarnych i chłodniczych dla przemysłu spożywczego.

- Zaproponowane działania oraz wprowadzona poprawa sprawności energetycznej poszczególnych urządzeń pozwoliły na minimalizację kosztów pracy systemów – tłumaczy uczona.

Wśród najważniejszych projektów realizowanych Rosiek-Pawłowską są m.in. badanie aspektów bioklimatycznej architektury oraz chłodzenia słonecznego, podczas którego mierzona była wydajność energetyczna budynków biurowych. Ponadto stypendystka brała m.in. udział w tworzeniu autonomicznej chłodni dla warzyw i owoców zasilanej odnawialnymi źródłami energii oraz pracowała nad innowacyjnym rozwiązaniem chłodniczym dla bydła mlecznego.

- Podjęta w projekcie tematyka wspiera strategię zrównoważonego rozwoju, mając na celu poprawę dobrostanu zwierząt, dbając jednocześnie o optymalne zużycie energii i zasobów w pomieszczeniach inwentarskich przy wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii, a także poprawę wydajności mlecznej krów, co całościowo przekłada się na znaczące zyski ekonomiczne hodowcy. Rozwiązanie to stanowi szczególny potencjał wdrożeniowy na rynku inwentarskim – mówi dr hab. inż. Sabina Rosiek-Pawłowska.

Edycja 2021 Polskich Powrotów NAWA

W poprzedniej edycji Polskich Powrotów NAWA do Polski trafiło 11 naukowców i naukowczyń.

Na miejsce realizacji swoich projektów po dwoje kandydatów wybrało Uniwersytet Jagielloński i Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Poza tym laureatów programu zatrudnią też: Politechnika Wrocławska, Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Uniwersytet Warszawski, Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego, Instytut Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego PAN oraz Instytut Matematyczny PAN.

Jeśli chodzi o dyscypliny, w których prowadzą badania laureaci edycji 2021, najwięcej osób - po 2 - zajmuje się naukami chemicznymi i biologicznymi. Poza tym finansowanie uzyskały projekty z zakresu matematyki, nauk fizycznych, inżynierii chemicznej, inżynierii materiałowej, nauk o ziemi i o środowisku, a także języków i literatury.