W dniach 17-20 września 2024 roku we francuskiej Tuluzie odbyła się 34. konferencja EAIE. Razem z Narodową Agencją Wymiany Akademickiej (NAWA), udział wzięło aż 39 polskich uczelni oraz Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji (FRSE).
Tegoroczna edycja była rekordowa! W wydarzeniu wzięło udział ponad 7300 osób z 110 krajów z całego świata. W MEETT (Centrum wystawienniczo-kongresowe w Tuluzie) rozłożyło się ponad 200 stoisk różnych organizacji, uczelni, narodowych agencji itp., oraz odbyło się ponad 240 sesji plenarnych i spotkań.
Najbardziej popularnym wydarzeniem w trakcie całej konferencji była ceremonia otwarcia, która zgromadziła ponad 4 tys. uczestniczek i uczestników. Uroczyście otworzył ją Prezydent EAIE Piet Van Hove, który wspominał o współpracy, przyjacielskiej atmosferze i nawiązywaniu relacji.
Mogliśmy również przysłuchać się wykładom rektora Uniwersytetu w Tuluzie Michaela Toplisa oraz Douga Manuela, działacza społecznego i perkusisty, który w niecodzienny sposób rozgrzał i zainspirował zebranych na sali muzyką z instrumentu Djembe.
Swoją główną przemowę wygłosiła Élisabeth Moreno, była francuska minister, businesswoman i filantropka. Zwróciła uwagę na kluczowe zagrożenia w edukacji we współczesnym świecie oraz na to, że każdy z nas ma moc, by stawiać czoła globalnym wyzwaniom, a dzięki ogólnodostępnej edukacji możemy wspólnie kształtować bardziej świadome, inkluzywne i sprawiedliwe społeczeństwo, które jest w stanie adaptować się do dynamicznie zmieniającej rzeczywistości.
W swojej mowie szczególny nacisk położyła na równość płci, wskazując na konieczność zapewnienia równego dostępu do edukacji dla kobiet i dziewcząt. Zwróciła uwagę na znaczenie tworzenia równych szans zawodowych i społecznych, co jest kluczowe w budowaniu inkluzywnych systemów edukacji.
Pani Moreno zaznaczyła, że tylko poprzez włączenie wszystkich grup społecznych, niezależnie od płci, pochodzenia, wieku, orientacji czy statusu ekonomicznego, możliwe jest pełne wykorzystanie potencjału jednostek i tworzenie lepszej przyszłości dla kolejnych pokoleń. Na zakończenie podkreśliła, że edukacja jest podstawą równości i kluczem do przełamywania barier społecznych oraz budowania lepszego i bardziej sprawiedliwego świata.
Tego dnia odbyła się również sesja posterowa, podczas której dyrektorka Biura Komunikacji i Promocji NAWA Małgorzata Feusette-Czyżewska wraz z Justyną Stanisławską z BKP, zainicjowały inspirującą dyskusję na temat „Strategiczne umiędzynarodowienie dla przyszłości: Wizja polskiego szkolnictwa wyższego”.
W trakcie wystąpienia przedstawiły kluczowe założenia, które stanowią fundament prac nad strategią umiędzynarodowienia polskiego szkolnictwa wyższego i nauki. Omówiły również metodologię opracowania tego dokumentu oraz dotychczasowe osiągnięcia. Sesja spotkała się z dużym zainteresowaniem uczestników, którzy zadawali pytania dotyczące m.in. sposobów zaangażowania środowiska akademickiego i podejścia Polski w porównaniu z innymi krajami, które już wdrożyły podobne strategie.
Mimo licznych wydarzeń odbywających się równolegle polska sesja przyciągnęła wielu słuchaczy, którzy aktywnie uczestniczyli w dyskusji, zadawali pytania i wykazali duże zaangażowanie w temacie umiędzynarodowienia.
Pod koniec dnia odbyła się ministerialna sesja „polityka i polityki internacjonalizacji: poglądy ministrów”, w której wzięli udział przedstawiciele czterech państw, a całość moderowała dr Laura E. Rumbley, dyrektorka EAIE ds. rozwoju wiedzy i badań. Wydarzenie otwarte zostało przez Prezydenta EAIE Pieta Van Hove.
Polskę reprezentował dr hab. Andrzej Szeptycki, prof. UW, Podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego. W trakcie swojego przemówienia zwrócił uwagę na fakt, że Polska w umiędzynarodowieniu widzi potencjał rozwojowy zarówno dla systemu edukacji jak i lokalnych społeczności. Minister podkreślił, że strategia umiędzynarodowienia Polski jest w fazie budowy, a napływ zagranicznych studentów i naukowców przynosi korzyści nie tylko uczelniom, ale również ekonomii miast, w których ci studenci i naukowcy żyją, pracują i studiują.
Czechy reprezentowane były przez wiceministra edukacji, młodzieży i sportu Jaroslava Millera. Podkreślił on, że jego kraj jest przykładem, który dynamicznie rozwija swoje procesy internacjonalizacji, a ich uczelnie wysoko cenią sobie programy takie jak Erasmus+. Zauważył też, że Czechy oczekują dalszej harmonizacji europejskiego systemu edukacji, wprowadzenia europejskiego dyplomu czy programu joint degree.
Przedstawicielem Niemiec był Jakob von Weizsäcker, który jest Ministrem Finansów i Nauki w kraju Saary. Wskazał on, że jego region jak i całe Niemcy widzą ogromny potencjał w umiędzynarodowieniu. Minister podkreślił, że silna pozycja kraju w nauczaniu i badaniach naukowych zależy w dużej mierze od stopnia internacjonalizacji uczelni i instytucji. Programy takie jak MSCA (Maria Skłodowska-Curie Actions) są, według ministra, niezbędne do wspierania uczelni i badaczy.
Ze strony Unii Europejskiej obecny był Normund Popens z Łotwy, który w Komisji Europejskiej jest zastępcą dyrektora generalnego ds. edukacji, młodzieży, sportu i kultury. Wskazał on, że wsparcie dla internacjonalizacji musi być realizowane zarówno na poziomie narodowym, ja i poprzez współpracę między uczelniami oraz z międzynarodowymi partnerami.
Całość spotkania podsumowała dr Laura E. Rumbley, która w trakcie dyskusji i pytań otwartych z sali zwróciła uwagę na kluczowe aspekty omawianych tematów. Wskazano również na dwa główne wyzwania z jakimi borykają się kraje europejskie w kontekście umiędzynarodowienia szkolnictwa wyższego i nauki – bezpieczeństwo oraz fundusze. Podkreślono, że rosnące zagrożenia bezpieczeństwa, takie jak niestabilność geopolityczna i cyfrowe zagrożenia, stanowią istotną barierę dla rozwoju współpracy międzynarodowej.
Drugim kluczowym problemem są ograniczone fundusze, które często utrudniają realizację ambitnych projektów edukacyjnych na poziomie globalnym. Dr Rumbley zaznaczyła, że rozwiązanie tych wyzwań jest niezbędne, aby Europa mogła w pełni wykorzystywać swój potencjał umiędzynarodowienia i móc zatrzymać u siebie naukowców.
Kolejne dni konferencji obfitowały w liczne spotkania polskich uczelni i przedstawicieli NAWA i FRSE z zagranicznymi partnerami oraz w liczne sesje plenarne poświęcone wielu zagadnieniom związanym z edukacją, szkolnictwem wyższym czy umiędzynarodowieniem.
Na oficjalnym zakończeniu organizatorzy zadbali o pozytywny nastrój. Tę część wydarzenia otworzył chór EAIE liczący 150 przedstawicieli państw uczestniczących. Przypomniało to chwile życzliwości i kreatywności międzynarodowej społeczności. Po krótkim wstępie w postaci „Marsylianki” chór wykonał pełne radości wykonanie „All You Need is Love” zespołu The Beatles.
Swoje ostatnie przemówienie wygłosił ustępujący Prezydent EAIE Piet Van Hove. Przypomniał w jego trakcie, że nowe kontakty i pomysły pozwolą nam kontynuować naszą wspólną pracę w dziedzinie edukacji międzynarodowej. Podziękował również wolontariuszkom i wolontariuszom, studentkom i studentom z Uniwersytetu Exter i Europejskiej Sieci Studentów oraz wszystkim osobom z Tuluzy, które sprawiły, że wszyscy czuliśmy się mile widziani w ich mieście. Nastąpiło również uroczyste przekazanie przewodnictwa nowej Prezydent EAIE Sarze López Selga – „Mam zaszczyt przekazać pochodnię i przedstawić nową przewodniczącą EAIE” – mówił Piet Van Hove schodząc ze sceny.
Sara López Selga zapowiedziała kontunuowanie tego co EAIE już zbudowało oraz dalszy rozwój. Podkreśliła swoją wiarę w społeczność międzynarodową i jej potencjał do łączenia innych z całego świata. Przemówienie zakończyła okazaniem wsparcia wszystkim osobom obecnym na konferencji, członkom i wolontariuszom, stwierdzając, że „może polegać na silnej i zróżnicowanej wiedzy specjalistycznej osób w stowarzyszeniu”.
Główna mowa końcowa należała do Zhang Zhang, uznanej skrzypaczki i humanistki, która zabrała nas w podróż pełną inspiracji i wrażliwości. W trakcie przemówienia zwróciła też uwagę na fakt, że edukacja i muzyka to narzędzia, które nas łączą, uczą słuchania i wzajemnego zrozumienia, co prowadzi do większej radości i budowania wspólnej przyszłości. Podkreśliła, że edukacja odgrywa kluczowa rolę w kształtowaniu otwartych i świadomych społeczeństw, umożliwiając rozwój jednostek oraz wspólnot. Dzięki niej możemy przełamywać bariery, poszerzać horyzonty i przygotowywać młodsze pokolenia do stawiania czoła globalnym wyzwaniom, wspólnie budując lepszy i zrównoważony świat.
Po swoim przemówieniu Zhang Zhang zagrała na skrzypcach, wraz ze swoim akompaniującym gitarzystą, utwór inspirowany muzyką charakterystyczną dla starożytnego Jedwabnego Szlaku. Na zakończenie poprowadziła ona publiczność w wykonaniu „Hallelujah” Leonarda Cohena. Występ ten był wrażliwym, emocjonalnym i przejmującym ostatnim akcentem końcowej sesji.
Przyszłoroczna 35. Konferencja EAIE odbędzie się w Göteborgu.
Do zobaczenia! Vi ses snart!
