Przez trzy październikowe dni Kraków stał się centrum dyskusji o umiędzynarodowieniu szkolnictwa wyższego. Wszystko dzięki dwóm wydarzeniom: konferencji z okazji 15-lecia IROs Forum oraz konferencji „Welcome to Poland – historie sukcesu”. Oba wydarzenia odbyły się w murach Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica.

Pierwszego dnia – 18 października – odbyło się uroczyste spotkanie przedstawicieli świata naukowego i akademickiego z członkami IROs Forum, czyli sieci biur współpracy międzynarodowej polskich akademickich uczelni państwowych. Celem działań stowarzyszenia jest zwiększenie jakości, efektywności i zakresu współpracy międzynarodowej polskich uczelni.

W wydarzeniu uczestniczyli rektorzy szkół wyższych oraz przedstawiciele biur współpracy międzynarodowej stowarzyszonych w ramach wspomnianej sieci, przedstawiciele instytucji wspierających umiędzynarodowienie szkolnictwa wyższego w Polsce, przedstawiciele korpusu dyplomatycznego oraz przedstawiciele NAWA i Stowarzyszenia PR i Promocji Uczelni Polskich „PRom”.

Drugiego dnia konferencji szczególnie istotny okazał się panel dyskusyjny „Trendy i wyzwania w umiędzynarodowieniu”, moderowany przez Dyrektora NAWA, dr. Dawida Kosteckiego, z udziałem przedstawicieli instytucji zaangażowanych  w rozwój umiędzynarodowienia polskiego szkolnictwa wyższego. Panelistami byli: Rektor AGH – prof. Jerzy Lis, Dyrektor Generalny FRSE – dr hab. Paweł Poszytek, Prezes Stowarzyszenia PRom – Anna Kiryjow-Radzka, Zastępca Dyrektora Departamentu Współpracy Międzynarodowej MEiN – Przemysław Skrodzki, Przewodniczący RMN – dr Igor Kilanowski.

Jednocześnie prowadzone były także warsztaty równoległe, prowadzone przez ekspertów IROs Forum. Pierwszy blok upłynął pod hasłem: „Uniwersytety Różnorodne – rekrutacja i kampanie wspierające umiędzynarodowienie uczelni” (moderatorki: Liliana Lato i Anna Jarosławska) oraz „World Café – Enter our academia” (moderatorki: Izabela Zawiska i Katarzyna Włodkowska-Łoziak).

Drugi blok operałsię na tematach: “Umiędzynarodowienie szkół doktorskich – wyzwania i potrzeby” (moderatorka: Dominika Dankiewicz) oraz” „Nowe formy mobilności i wyzwania w programie Erasmus+” (moderatorki: Edyta Gałecka i Klementyna Kielak).

Warto dodać, że miły akcentem tego dnia był tort urodzinowy z okazji 15-lecia IROs Forum oraz 5-lecia NAWA.

Kolejny dzień upłynął pod znakiem „Welcome to Poland”.

Całość konferencji do obejrzenia TUTAJ.

Konferencja w założeniu miała stać się nie tylko areną prezentującą najciekawsze projekty, zrealizowane w ramach tego programu NAWA. To właśnie podczas otwarcia tej konferencji dr Dawid Kostecki, ogłosił kolejną edycję programu

Szczegóły naboru znaleźć można TUTAJ.

Założeniem programu „Welcome to Poland” było podniesienie jakości obsługi przedstawicieli świata akademickiego z zagranicy, a także promowanie postaw otwartości i wzajemnej akceptacji oraz ułatwienie integracji studentów i naukowców przybyłych z różnych części świata. I – co ciekawe – było to zadanie, które dotyczyło nie tylko włączania przyjezdnych w polski świat akademicki, ale i społeczności lokalne.

Dyrektor NAWA mówił także o budowaniu zdolności instytucjonalnej polskich uczelni i instytucji naukowych w podejmowaniu i obsłudze studentów i kadry z zagranicy.

Piękno to Polska. Dzięki programowi „Welcome to Poland” możemy to pokazywać na naprawdę szeroką skalę. Podniesienie jakości obsługi kadry instytucjonalnej, akademickiej, dydaktycznej, uniwersyteckiej to bardzo ważne zadanie, któremu jak możemy stwierdzić jednoznacznie – sprostaliśmy w ciągu czterech edycji programu. Dotyczy to m.in. budowania unikatowych relacji międzyludzkich, jak akceptacja, otwartość, nowoczesność – tłumaczył otwierając konferencję dr Dawid Kostecki, Dyrektor NAWA.

Całość przemówienia można usłyszeć TUTAJ.

Drugim przemawiającym na otwarciu konferencji był prof. dr hab. inż. Tadeusz Telejko, Prorektor ds. Ogólnych Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie, który podkreślał wartość współpracy między uczelniami a NAWA w podnoszeniu stopnia umiędzynarodowienia polskiego życia akademickiego i znaczenia mobilności naukowców w wymianie myśli i wyników badań.

W czterech edycjach programu finansowanie przyznano 170 projektom, w ramach których polskie uczelnie i jednostki naukowe zrealizowały i zrealizują setki działań, w tym szkolenia językowe i międzykulturowe dla kadry naukowej, dydaktycznej i administracyjnej, przewodniki dla studentów zagranicznych, punkty Welcome Centre, anglojęzyczne oznakowania budynków, wydarzenia integracyjne dla międzynarodowej społeczności akademickiej i wiele innych. Łączna suma przyznanego finansowania w czterech dotychczasowych naborach do programu to ponad 52 mln złotych.

Warto zauważyć, że w dobie zwiększania się stopnia internacjonalizacji krajowych uczelni jednym z największych wyzwań stało się właśnie przyjmowanie przedstawicieli zagranicznego środowiska akademickiego. O ile w obsłudze studentów – m.in. dzięki programowi Erasmus – mamy już w Polsce spore doświadczenie, to w wypadku wykładowców czy naukowców sprawa jest bardziej skomplikowana. Z wielu powodów. Jednym z nich jest choćby fakt, że to bardzo często dużo mniej ustandaryzowane przyjazdy. To mobilności oparte na zaproszeniach między naukowcami, mające różną długość i różne cele. Co więcej, to często przyjazdy, które stawiają uczelnie przed takimi wyzwaniami jak np. odpowiedzi na pytania o ubezpieczenie zdrowotne czy możliwości adaptacyjne dla członków rodzin. To wszystko sprawia, że musimy lepiej przygotowywać kadrę administracyjną szkół wyższych do obsługi zagranicznych gości.

- Warto zauważyć, że 5 lat funkcjonowania programu to także czas poszerzania definicji, czym jest obsługa przyjeżdżających studentów i naukowców z różnych części świata. We współpracy z instytucjami szkolnictwa wyższego przechodziliśmy od szkolenia kadry przez tworzenie Welcome Pointów aż po przewodniki po uczelniach i polskich miastach czy wydarzenia promujące polską kulturę czy integrujące społeczność. Dziś, podczas naszej konferencji, będziecie mieli Państwo okazję poznać najciekawsze i najbardziej interesujące projekty zrealizowane w ramach Welcome to Poland. Nie przypadkiem podtytuł naszej konferencji - i naszej publikacji - brzmi „historie sukcesu” – mówił podczas konferencji dr Dawid Kostecki, Dyrektor NAWA.

A inspiracji było sporo.

Od 2018 roku przeprowadzono aż 4 nabory do programu „Welcome to Poland”. Wartość przyznanego finansowania na realizację 170 projektów to 50 milionów złotych. O celach Programu „Welcome to Poland” oraz o sukcesach beneficjentów opowiedziała najpierw ogólnie Katarzyna Aleksy, Dyrektor Biura programów dla instytucji Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej.

W katalogu prezentowanych podczas wydarzenia projektów, zrealizowanych w ramach programu „Welcome to Poland”, pojawiły się bardzo zróżnicowane propozycje.

NA początku zobaczyliśmy działania uczelni, która może pochwalić się dużą liczbą studentów cudzoziemców, co sprzyja kształtowaniu postaw otwartości i tolerancji w środowisku akademickim. O tym jak wygląda internacjonalizacja „w domu”, o przygotowaniach do realizacji oraz o efektach projektów Welcome to Poland na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej, ale także o wsparciu szkoleniowym kadry dydaktycznej, naukowej i administracyjnej uczelni opowie Pełnomocnik Rektora ds. umiędzynarodowienia kształcenia pani dr Ewelina Panas.

Uniwersytetowi Medycznemu w Białymstoku od początku trwania programu „Welcome to Poland” udało się zrealizować lub jeszcze realizuje się aż 8 projektów, w których bierze udział kilkanaście jednostek organizacyjnych uczelni. Synergia kilku elementów, o których za chwile usłyszymy dała bardzo mocny impuls do uruchomienia procesów umiędzynarodowienia uniwersytetu. O wieloaspektowym charakterze działań o raz o widocznych efektach projektów opowiedział dr Tomasz Maliszewski – Kierownik Działu Współpracy Międzynarodowej na Uniwersytecie Medycznym w Białymstoku.

Jak się okazuje, program Welcome to Poland to nie tylko wsparcie szkoleniowe kadry dydaktycznej, naukowej i administracyjnej w profesjonalnej obsłudze studentów zagranicznych w polskich uczelniach, ale to także kształtowanie postaw otwartości i tolerancji, w którym wsparciem może być np. współpraca z zagranicznymi youtuberami i influencerami. O doświadczeniu zdobytym podczas realizacji trzech edycji programu na Wyższej Szkole Informatyki i Zarządzania z siedzibą w Rzeszowie opowiedziała pełnomocnik rektora ds. projektów międzynarodowych - Katarzyna Stachowicz.

Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu z roku na rok odnotowuje wzrost liczby cudzoziemców przyjętych na studia. To na tej uczelni założenia programu „Welcome to Poland” wpisały się w „Strategię rozwoju uniwersytetu do 2030 roku”, która to zakłada iż wzmocnienie doskonałości naukowej pracowników i doktorantów powinno być oparte na międzynarodowej wymianie i współpracy naukowej. O celach, efektach ale i potrzebach realizacji projektów oraz o grupach docelowych opowiedziała Paulina Boroń-Kacperek – Dyrektor Biura Rekrutacji Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu.

Narodowe Centrum Badań Jądrowych (NCBJ)  to jeden z największych instytutów naukowych w Polsce, dysponujący m.in. jedynym w Polsce jądrowym reaktorem badawczym. Centrum jest instytucją ze stale powiększająca się grupą cudzoziemców. Ze względu na specyfikę jądrową, w instytucie pracuje dużo cudzoziemców spoza Unii Europejskiej. Są to przeważnie naukowcy i doktoranci. O wyzwaniach czekających na obcokrajowców, o obszarach ich wsparcia ale także o wpływie programu opowiedziała Magdalena Jędrkiewicz – Kierownik Działu Zarządzania Zasobami Ludzkimi z Narodowego Centrum Badań Jądrowych.

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie realizuje m.in. program „Welcomes you - Kompleksowa i profesjonalna obsługa zagranicznej kadry akademickiej w AGH”. Jakie są grupy docelowe programu, jaki jest profil gościa zagranicznego w AGH, jakie są rezultaty i spodziewane długofalowe efekty projektu? Odpowiedzi na te pytania udzielił Paweł Świerk – Zastępca Dyrektora Centrum Spraw Międzynarodowych Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie.

W drugiej części konferencji „Welcome to Poland – historie sukcesu” prelegenci zaprezentowali wnioski z projektu UniWeliS oraz opowiedzieli o tym, jak zmienia się Euraxess.

W ostatniej dekadzie wiele uczelni w regionie Europy Środkowo- i Południowo-Wschodniej poczyniło znaczne postępy w zakresie rozwijania usług dla przyjeżdżających studentów. Pomoc dla doktorantów i pracowników naukowych z różnych krajów nie jest aż tak rozwinięta jak w przypadku wsparcia mobilności studentów. Z tego właśnie powodu powołano do życia projekt UniWeliS. Jego celem jest stworzenie narzędzi ułatwiających wsparcie mobilności naukowców, w tym aplikacji prezentującej zbiór kilkudziesięciu dobrych praktyk w zakresie przyjmowania naukowców z zagranicy, które funkcjonują w Polsce i krajach naszego regionu. O poszukiwaniu uniwersalnych rozwiązań w zakresie obsługi mobilnej kadry akademickiej opowiedzieli: dr Zofia Sawicka, Zastępca Dyrektora Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej oraz dr Artur Kołodziejczyk-Skowron z Biura programów dla naukowców NAWA.

„Od wsparcia mobilności do rozwoju kariery – jak zmienia się Euraxess” – taki tytuł nosiło wystąpienie, które na konferencji miała Anna Wiśniewska, Dyrektor Biura współpracy NAWA. Przedmiotem jej prezentacji wsparcie zagranicznych naukowców i ich rodzin przyjeżdzających do Polski – to główne kierunki działań sieci EURAXESS Polska. Jest to unikalna ogólnoeuropejska inicjatywa dostarczająca informacji i usług związanych z obsługą profesjonalnych naukowców. Jej celem jest wsparcie mobilności i rozwój kariery naukowców, która służy budowaniu Europejskiej Przestrzeni Badawczej i wzmacnianie międzynarodowej współpracy naukowej. O tym jak się zmienia ten Instrument Europejskiej Przestrzeni Badawczej w zakresie wspierania rozwoju karier naukowych ale także o wizji na przyszłość.

Podsumowanie konferencji przyniosła dyskusja panelowa pt. „Profesjonalizacja usług w zakresie obsługi studentów i kadry z zagranicy – kierunki rozwoju”, w której wzięły udział ekspertki z biur i działów współpracy międzynarodowej kilku polskich uczelni.

Moderatorką dyskusji była: Edyta Lachowicz-Santos – Dyrektor Biura Internacjonalizacji, Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

W gronie panelistek znalazły się:

1. Ewa Kiszka – Kierownik Biura ds. Umiędzynarodowienia Uczelni, Gdański Uniwersytet Medyczny
2. Valentyna Gumińska - Dyrektor Biura Współpracy z Zagranicą, Akademia Leona Koźmińskiego
3. Magdalena Zawirska-Wolniewicz – Kierownik Działu Współpracy Międzynarodowej, Politechnika Poznańska
4. Katarzyna Specjalska – Kierownik Biura Współpracy Międzynarodowej, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego

Główne tezy i wnioski, jakie pojawiły się podczas dcebaty:

• Uczelnia otwarta na świat to uczelnia włączająca, otwarta na różnorodność, taka, która dba o ważne potrzeby gości zagranicznych.
•  Umiędzynarodowienie ma aspekt zewnętrzny (mobilności zagraniczne i przyjmowanie cudzoziemców), ale też wewnętrzny (rozwój potencjału i kompetencji pracowników polskich w celu optymalnej obsługi zagranicznych studentów i kadry dydaktyczno-naukowej).
• Tworząc centra Welcome Point warto opierać je na dobrych praktykach krajowych lub zagranicznych, co wymaga wymiany informacji i dobrych praktyk pomiędzy instytucjami.
• Ważnym elementem profesjonalizacji wsparcia studentów i gości z zagranicy jest cyfryzacja dokumentów i procedur związanych z procesem rekrutacji, obsługi studiów, mobilności; pomocne w tym zakresie jest tworzenie i integrowanie aplikacji związanych z procesami administracyjnymi i komunikacją ze studentami.
• Programy NAWA są istotnym narzędziem wsparcia instytucji akademickich i naukowych w budowaniu potencjału w zakresie umiędzynarodowienia „w domu”. Przygotowując działania warto zwrócić uwagę na analizę potrzeb danej instytucji i grup docelowych, w tym studentów i gości zagranicznych.
• Kluczowym elementem rozwoju umiędzynarodowienia jest zapewnienie trwałości, systemowości i ciągłości prowadzonych działań (np. utrzymanie Welcome Point po zakończeniu projektu NAWA).
• Sukcesy w umiędzynarodowieniu uczelni i instytutów powinniśmy umieć promować, warto je szeroko komunikować, ponieważ one przynoszą większą rozpoznawalność markom poszczególnych instytucji i całej Polski. Ważnym aspektem promocji międzynarodowej może być udział w Uniwersytetach Europejskich i innych projektach międzynarodowych oraz krajowych, także finansowanych przez NAWA.
• W ostatnich latach osiągnięto w Polsce wysoki stopień świadomości odnośnie tego, że umiędzynarodowienie to nie tylko wyjazdy i mobilności, ponieważ umiędzynarodowienie jest elementem całej instytucji i całego systemu szkolnictwa wyższego, dydaktyki i nauki. Umiędzynarodowienie służy całej uczelni i wymaga zaangażowania wszystkich działów i pracowników danej instytucji.
• Umiędzynarodowienie jest procesem strategicznym i powinno być elementem kluczowych dokumentów i działań każdej instytucji akademickiej czy naukowej.
• Warto pamiętać o społecznej odpowiedzialności uczelni oraz o ich roli w kształtowaniu nowych pokoleń, postaw obywatelskich i systemu wartości w społeczeństwie.