1. W jaki sposób odbywa się uznawanie wykształcenia uchodźców i kto może ubiegać się o potwierdzenie ukończenia studiów na określonym poziomie

Визнання кваліфікації біженців

O potwierdzenie ukończenia studiów na określonym poziomie może ubiegać się:

• cudzoziemiec, który uzyskał status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą,
• cudzoziemiec posiadający zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach,

pod warunkiem, że nie dysponuje on dyplomem ukończenia studiów. Osoby, które posiadają dyplomy, mogą ubiegać się o ich uznanie na podstawie ogólnie obowiązujących przepisów.

Podstawa prawna: art. 327 ust. 3 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. 2024 poz. 1571).

2. Kto przeprowadza postępowania w sprawie potwierdzenia ukończenia studiów na określonym poziomie

Postępowanie prowadzi uczelnia posiadająca kategorię naukową A+, A albo B+ w dyscyplinie, której dotyczy dany wniosek. Wykaz uczelni i nadanych im kategorii dostępny jest w systemie RAD-on. Postępowanie wszczyna się na wniosek zainteresowanej osoby.

Podstawa prawna: art. 327 ust. 4 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. 2024 poz. 1571).

3. Wymagane dokumenty

Osoba ubiegająca się o potwierdzenie ukończenia studiów na określonym poziomie składa wniosek do wybranej uczelni potwierdzającej, do którego dołącza:

• dokumenty poświadczające:
  • ukończenie studiów,
  • zaliczone zajęcia i uzyskane oceny,
  • złożone egzaminy,
  • uzyskane kwalifikacje lub uprawnienia zawodowe,
  • odbyte praktyki zawodowe lub zatrudnienie,
  • uzyskanie statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej, lub posiadanie zezwolenia na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2017 r. poz. 2206 i 2282 oraz z 2018 r. poz. 107, 138, 771 i 1669);
• oświadczenie o:
  • ukończeniu studiów, o których potwierdzenie ukończenia ubiega się,
  • miejscu i dacie urodzenia.

Dokumenty, o których mowa w punkcie 1, mogą być złożone w postaci kopii poświadczonych za zgodność z oryginałem przez uczelnię potwierdzającą.

Podstawa prawna: § 9.2. i 9.3. rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 28 września 2018 r. w sprawie nostryfikacji dyplomów ukończenia studiów za granicą oraz w sprawie potwierdzenia ukończenia studiów na określonym poziomie (Dz. U. poz. 1881).

Uczelnia potwierdzająca może, po przeprowadzeniu oceny formalnej wniosku, zażądać od wnioskodawcy przedłożenia tłumaczenia zwykłego na język polski dokumentów, o których mowa w pkt 1 lit. a–e, tj. dokumentów poświadczających ukończenie studiów, zaliczone zajęcia i uzyskane oceny, zdane egzaminy, uzyskane kwalifikacje lub uprawnienia zawodowe oraz odbyte praktyki zawodowe lub zatrudnienie.

W szczególnie uzasadnionych przypadkach uczelnia potwierdzająca może zażądać od wnioskodawcy przedłożenia tłumaczenia na język polski wymienionych powyżej dokumentów, sporządzonego i poświadczonego przez tłumacza przysięgłego albo sporządzonego przez zagranicznego tłumacza i poświadczonego przez właściwego konsula Rzeczypospolitej Polskiej.

Podstawa prawna: § 11.1. i 11.2. rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 28 września 2018 r. w sprawie nostryfikacji dyplomów ukończenia studiów za granicą oraz w sprawie potwierdzenia ukończenia studiów na określonym poziomie (Dz. U. poz. 1881).

Uczelnia prowadząca postępowanie nie może żądać od wnioskodawcy przedłożenia dokumentów innych, niż te wyżej wymienione.

4. Jak przebiega postępowanie w sprawie potwierdzenia ukończenia studiów na określonym poziomie

Uczelnia potwierdzająca ocenia dokumenty dołączone do wniosku w sprawie potwierdzenia ukończenia studiów na kreślonym poziomie. Na ich podstawie porównuje program studiów, uzyskiwane efekty uczenia się i uprawnienia zawodowe, realizowane praktyki zawodowe oraz czas trwania studiów z programem studiów, uzyskiwanymi efektami uczenia się i uprawnieniami zawodowymi, realizowanymi praktykami zawodowymi oraz czasem trwania podobnych studiów prowadzonych w tej uczelni. W przypadku stwierdzenia różnic w programie studiów, efektach uczenia się lub czasie trwania studiów uczelnia potwierdzająca może zobowiązać wnioskodawcę do złożenia określonych egzaminów lub odbycia praktyk zawodowych. Uczelnia określa warunki i terminy przeprowadzenia tych egzaminów lub odbycia danych praktyk zawodowych.

Podstawa prawna: § 12.1., 12.3. i 12.3. rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 28 września 2018 r. w sprawie nostryfikacji dyplomów ukończenia studiów za granicą oraz w sprawie potwierdzenia ukończenia studiów na określonym poziomie (Dz. U. poz. 1881).

Informacja o wystąpieniu różnic (wraz z wyjaśnieniem, na czym one polegają), a także o zastosowanych środkach kompensacyjnych (zdanie egzaminów, odbycie praktyk zawodowych) powinna być przekazana zainteresowanemu w formie pisemnej wraz z uzasadnieniem.

W procedurze postępowania w sprawie potwierdzenia ukończenia studiów na określonym poziomie przy ocenie wykształcenia uchodźców pomocne będą praktyczne wskazówki i narzędzia, zawarte w Zaleceniu w sprawie uznawania wykształcenia uchodźców na podstawie Konwencji Lizbońskiej i Memorandum wyjaśniającego, przyjętym przez Komitet Konwencji Lizbońskiej na sesji nadzwyczajnej w dniu 14 listopada 2017 r. (zobacz tłumaczenie).

5. Terminy

Datą wszczęcia postępowania w sprawie potwierdzenia ukończenia studiów na określonym poziomie jest dzień doręczenia wniosku uczelni potwierdzającej. Uczelnia potwierdzająca dokonuje oceny formalnej wniosku. W przypadku stwierdzenia braków formalnych wniosku uczelnia wyznacza wnioskodawcy termin, nie krótszy niż 14 dni, do jego uzupełnienia, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania.

Podstawa prawna: § 10.1. i 10.2. rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 28 września 2018 r. w sprawie nostryfikacji dyplomów ukończenia studiów za granicą oraz w sprawie potwierdzenia ukończenia studiów na określonym poziomie (Dz. U. poz. 1881).

Wnioskodawca może więc złożyć wniosek w wybranym przez siebie terminie.

Uczelnia potwierdzająca potwierdza albo odmawia potwierdzenia ukończenia studiów na określonym poziomie w terminie 90 dni od dnia złożenia wniosku spełniającego wymagania formalne. Do ww. terminu nie wlicza się okresów wyznaczonych na przedłożenie tłumaczenia dokumentów oraz złożenie egzaminów lub odbycie praktyk zawodowych.

Podstawa prawna: § 13.1. i 13.2. rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 28 września 2018 r. w sprawie nostryfikacji dyplomów ukończenia studiów za granicą oraz w sprawie potwierdzenia ukończenia studiów na określonym poziomie (Dz. U. poz. 1881).

6. Opłaty

Za postępowanie pobierana jest opłata. Maksymalna wysokość opłaty wynosi 50% wynagrodzenia profesora. Uczelnia ustala warunki i tryb zwalniania z opłaty. Za odmowę przeprowadzenia postępowania (w przypadku stwierdzenia braku właściwości do jego przeprowadzenia) opłaty nie pobiera się.

Podstawa prawna: art. 327 ust. 6 i 7 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. 2024 poz. 1571).

Opłatę za przeprowadzenie postępowania w sprawie potwierdzenia ukończenia studiów na określonym poziomie wnosi się na rachunek bankowy albo w kasie uczelni potwierdzającej, w terminie określonym przez tę uczelnię, jednak nie krótszym niż 14 dni.

Podstawa prawna: § 14.1. i 14.2. rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 28 września 2018 r. w sprawie nostryfikacji dyplomów ukończenia studiów za granicą oraz w sprawie potwierdzenia ukończenia studiów na określonym poziomie (Dz. U. poz. 1881).

7. Odmowa wszczęcia postępowania w sprawie potwierdzenia ukończenia studiów na określonym poziomie

W przypadku stwierdzenia braku właściwości do przeprowadzenia postępowania, uczelnia wydaje postanowienie o odmowie jego przeprowadzenia, na które służy zażalenie.

Podstawa prawna: art. 327 ust. 7 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. 2024 poz. 1571).

Postanowienie powinno zawierać:

• oznaczenie jednostki uczelni,
• datę jego wydania,
• oznaczenie osoby, która zwróciła się o wszczęcie postępowania,
• powołanie podstawy prawnej,
• rozstrzygnięcie dotyczące odmowy wszczęcia postępowania wraz z uzasadnieniem,
• podpis z podaniem stanowiska osoby upoważnionej do wydania postanowienia,
• pouczenie o dopuszczalności wniesienia zażalenia do rektora uczelni.

Podstawa prawna: Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. 2022 poz. 2000).

8. Uchwały końcowe i wydawane zaświadczenia

Po przeprowadzeniu postępowania wydaje się zaświadczenie. Wzór zaświadczenia stanowi załącznik nr 2 do rozporządzenia.

Zaświadczenie stwierdza, że wnioskodawca ukończył studia na poziomie studiów pierwszego/drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich, prowadzonych w polskiej uczelni.

Podstawa prawna:

• art. 327 ust. 5 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. 2024 poz. 1571),
• § 15 rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 28 września 2018 r. w sprawie nostryfikacji dyplomów ukończenia studiów za granicą oraz w sprawie potwierdzenia ukończenia studiów na określonym poziomie (Dz. U. poz. 1881).

Od rozstrzygnięć podjętych przez uczelnię prowadzącą postępowanie w sprawie potwierdzenia ukończenia studiów na określonym poziomie służy wnioskodawcy odwołanie na podstawie art. 127 KPA, oraz w oparciu o Zalecenie w sprawie kryteriów i procedur oceny wykształcenia uzyskanego za granicą przyjęte w 2001 r., zmienione w 2010 r. (zobacz tłumaczenie).