W ostatniej dekadzie wiele uczelni w regionie Europy Środkowo- i Południowo-Wschodniej (CESE) poczyniło znaczne postępy w zakresie rozwijania usług dla przyjeżdżających studentów i wspiera ich mobilność. Pomoc dla doktorantów i pracowników naukowych z różnych krajów, przyjeżdżających na średnio- i długookresowe staże badawcze, nie jest aż tak rozwinięta jak w przypadku wsparcia mobilności studentów. Z tego właśnie powodu powołano do życia Projekt UniWeliS.
Wraz z rosnącymi w naszym regionie ambicjami instytucji szkolnictwa wyższego, dążących do umiędzynarodowienia ich zaplecza dydaktycznego i badań naukowych, pojawia się potrzeba wzmocnienia wsparcia przyjazdów naukowców i dalszej profesjonalizacji usług dla tej grupy. W obliczu trwającej wojny w Ukrainie, aspekt ten nabiera także wymiaru humanitarnego – widzimy, jak ważne jest zapewnienie sprawnej obsługi przyjeżdżających doktorantów i naukowców.
W Projekcie UniWeliS, finansowanym przez Unię Europejską w ramach programu Erasmus+, chcemy stworzyć praktyczne narzędzia, ułatwiające wsparcie mobilności naukowców. Mają one odzwierciedlać realia szkolnictwa wyższego w regionie, ale też wykorzystać efekt współpracy z już istniejącymi usługami wsparcia, świadczonymi na poziomie instytucjonalnym, lokalnym lub krajowym (np. sieć EURAXESS, ośrodki informacji o migracji).
Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej reprezentuje Polskę w konsorcjum partnerów realizujących projekt. Partnerami są również: Slovak Academic Information Agency (Słowacja) – koordynator projektu, Academic Cooperation Association (Belgia), Sofia University St. Kliment Ohridski (Bułgaria), Comenius University (Słowacja), University of Niš (Serbia).
Integracja pracowników naukowych w środowisku międzynarodowym jest kluczowym elementem umiędzynarodowienia jednostek nauki i szkolnictwa wyższego. Mobilni naukowcy, którzy otrzymują wysokiej jakości wsparcie przed pobytem, w jego trakcie oraz po jego zakończeniu, mogą skoncentrować się na swoich zadaniach – zarówno naukowych, jak i dydaktycznych. Dzięki temu mają jeszcze większy wkład w pracę zespołów badawczych, których stają się częścią. To samo dotyczy jednostek goszczących, które także stają się beneficjentami tego typu działań. W naszym Projekcie chcemy pokazać, jakiego rodzaju wsparcia potrzebują mobilni badacze i jak szkolić w tym zakresie zarządczą i administracyjną kadrę jednostek naukowo-badawczych.
Projekt UniWeliS podzielony jest na kilka etapów prac. Głównym celem pierwszego etapu, koordynowanego przez Academic Cooperation Association, było zdobycie wiedzy na temat trudności w przyjazdach naukowców. Rezultatem tego etapu jest raport, będący analizą istniejących barier i specyficznych potrzeb przybywających na staże doktorantów i pracowników naukowych. Z raportu wynika m.in., że instytucje naukowe powinny wypracować krótko- i długofalowe strategie partnerstwa z instytucjami zewnętrznymi, aby konsolidować usługi wspólne oraz utrzymywać regularne wymiany na poziomie ekspertów. Poza tym raport wskazuje, że w ostatnich latach wiele instytucji naukowych w całym regionie Europy Środkowo- i Południowo-Wschodniej poczyniło zauważalny postęp w przyciąganiu i wspieraniu zagranicznych naukowców (w szczególności na wczesnym etapie ich kariery). Jako Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej także wnieśliśmy istotny wkład w powstanie tego dokumentu, przeprowadziliśmy badania ankietowe i wywiady pogłębione wśród przedstawicieli i przedstawicielek polskich jednostek.
Efektem drugiego etapu jest zbiór kilkudziesięciu dobrych praktyk w zakresie przyjmowania naukowców z zagranicy. Zestaw ten przedstawia bardzo bogaty wachlarz rozwiązań – od współpracy z absolwentami po zorganizowane wsparcie w zakresie integracji społecznej, kwestie związane z ubezpieczeniem zdrowotnym czy zakwaterowaniem.
Koordynowany przez naszą Agencję, etap trzeci nosi tytuł „Kompleksowy program szkoleniowy i jego wersja online”. Zadaniem tej części prac jest wypracowanie modelowego szkolenia z zakresu wsparcia mobilności doktorantów i naukowców.
Etap 1:
Raport Konsorcjum Projektu UniWeliS o barierach i specyficznych potrzebach przybywających na staże doktorantów i pracowników naukowych do instytucji w Europie Środkowo-Wschodniej i Południowo-Wschodniej.
Etap 2:
Narzędzie UniWeliS Explorer to aplikacja, będąca zbiorem 70 praktyk w 14 kategoriach. Każda z nich zawiera nie tylko szczegółowy opis obrazujący, jak utworzyć danego rodzaju usługę i jakie elementy powinna ona zawierać, ale także określa skalę potrzebnego zaangażowania czasowego i finansowego. Do każdej dobrej praktyki zostały też przypisane przykłady z rożnych europejskich uczelni, gdzie dany proces już został wdrożony. Aplikację można wykorzystać, jako zbiór dobrych pomysłów, które sprawdziły się u innych, ale też potraktować, jako narzędzie do udoskonalenie usług, które już działają w danym ośrodku.
Etap 3:
Podręcznik zawierający sześć modułów treningowych dla kadry zarządzającej i personelu administracyjnego odpowiedzialnych za internacjonalizację i przyjmowanie zagranicznych naukowców.
Podręcznik “Let’s professionalise the services for mobile academics! Comprehensive training for higher education managers and support staff”, zawiera bezpłatne materiały do wykorzystania podczas szkoleń zorganizowanych w sześć tematów:
Module 1. Institutional welcome centre: practical and strategic considerations
Module 2. Digital Welcome Center
Module 3. Comprehensive approach to support services
Module 4. Local Partnerships
Module 5. Intercultural Communication: Responding to cultural specifics and universals
Module 6: Global profile, marketing, and talent attraction
Więcej informacji: https://uniwelis.saia.sk/en/main/main-outputs/training-programme/
Etap 4:
Szkolenie on-line dla kadry zarządzającej i personelu administracyjnego odpowiedzialnych za internacjonalizację i przyjmowanie zagranicznych naukowców. Wzorem podręcznika zorganizowane z podziałem na moduły.
Więcej informacji: https://uniwelis.saia.sk/en/main/main-outputs/online-training
Warsztaty Projektu UniWeliS w Warszawie, kwiecień 2023 roku
20 kwietnia 2023 r. miały w Warszawie miejsce warsztaty Projektu UniWeliS, skierowane do osób zarządzających lub odpowiedzialnych za nadzór nad działaniami wspierającymi mobilność międzynarodowych naukowców, które poszukują rozwiązań mogących usprawnić procesy związane z obsługą międzynarodowych mobilności w swojej instytucji. Podczas warsztatów zaprezentowano dotychczasowe osiągnięcia projektu UniWeliS, w tym moduły treningowe dla pracowników uczelni do samodzielnego wykorzystania.
Sympozjum w Bratysławie, czerwiec 2023
21 czerwca 2023 r. odbyło się hybrydowe sympozjum „Welcoming universities: Towards high-quality support for international academics in Central-Eastern and South-Eastern Europe”. Na wieńczącej projekt UniWeliS konferencji zaprezentowano główne wnioski z trzyletniej pracy nad stworzeniem przeglądu wysokiej jakości usług dla międzynarodowej kadry i doktorantów w regionie Europy Środkowo- i Południowo-Wschodniej.
Strona projektu: https://uniwelis.saia.sk/en/main/events/
Zespół UniWeliS w NAWA:
dr Zofia Sawicka – Zastępca Dyrektora NAWA, koordynator Projektu w NAWA
Agata Kręt – Główny specjalista, Biuro Programów dla Naukowców (Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.; +48 22 390 35 27)