Słuchając przeszłości – Mirosław Bałka i Polska
Profesor Laura Quercioli od 30 marca 2023 do 30 września realizowała projekt Słuchając przeszłości – Mirosław Bałka i Polska.
Pani Profesor tak streszcza swoje działania oraz ich rezultaty:
Od kwietnia do września włącznie 2023 przebywałam w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk w ramach stypendium NAWA. Profesor Jacek Leociak, kierownik Zespołu Badań nad Literaturą Holokaustu w IBL PAN, pełnił funkcję mojego opiekuna naukowego.
W ciągu pobytu sporządziłam kwerendy biblioteczne i muzealne (Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego, Biblioteka Narodowa, Biblioteka Instytutu Badań Literackich, Biblioteki Centrum Sztuki Współczesnej i Muzeum Zachęty). Przeprowadziłam wywiady badawcze z blisko dwudziestoma osobami, w tym historykami, krytykami sztuki, muzealnymi kuratorami, literaturoznawcami, antropologami kultury i artystami. Wśród rozmówców znaleźli się m.in. Dorota Jarecka (Galeria Studio, Warszawa), Jakub Gawkowski (Muzeum Sztuki w Łodzi), Andrzej Szczepaniak (Galeria Starmach, Kraków), Anda Rotenberg (była dyrektor Muzeum Zachęty w Warszawie), prof. Luiza Nader i dr hab. Piotr Słodkowski z Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie oraz dr hab. Elżbieta Janicka z Instytutu Slawistyki Polskiej Akademii Nauk. Spotkałam się również z artystami, m.in. z Krystyną Piotrowską, Zuzanną Hertzberg, Rafałem Jakubowskim, ale przede wszystkim przeprowadziłam szereg wywiadów badawczych z podmiotem swojego projektu badawczego, artystą Mirosławem Bałką.
W trakcie stypendium przygotowałam dwa teksty związane z twórczością Bałki i jego współczesnych artystów: “Vuoti di memoria, memorie ricostruite. Arti visive e Shoah nella Polonia del dopoguerra e ora. Alcuni esempi” dla czasopisma uniwersyteckiego “Italianistica Ultraiechtina 2023” (połowa tego tekstu poświęcona jest pracy Z. Hertzberga), a także prezentacja książki autorstwa Jacka Leociaka, Zofii Żmijewskiej i Artura Żmijewskiego pt. “Warszawski trójkąt Zagłady”. Prezentacja ta została wygłoszona na konferencji “Immagini malgrado il testo” w Urbino w dniach 17-18 października, 2023.
W dniu 28 września 2023 r. przedstawiłam referat na seminarium w IBL PAN, zatytułowanym “Katalog sztuki jako fototekst”, w którym analizowałam katalog wystawy Mirosława Bałki “Jak jest” z 2009 roku. Seminarium zostało nagrane i jest dostępne na kanale Zespołu Badań nad Literaturą Holokaustu IBL PAN na kanale YouTube.
Seminarium jest dostępne pod linkiem: https://www.youtube.com/watch?v=xJbwm_ifgu4
Cartoons and Antisemitism: Visual Politics of Interwar Poland by Ph.D. Ewa Stańczyk
From November 1, 2022 to June 30, 2023, Ewa Stańczyk, Ph.D., carried out a project titled Cartoons and Antisemitism: Visual Politics of Interwar Poland.
As she writes
This project explored how illustrators in interwar Poland conceived of Jewish people in satirical drawing, and reflected on the burning political questions of the day. It investigated hundreds of cartoons, satirical texts, and newspaper articles from the 1930s, and examined how a visual culture that was essentially hostile to Jews penetrated deep and wide into the print media of the late interbellum. Employing an analysis that is rich in historical sources, the project investigated how major satirical magazines of the time intervened in the ongoing events and contributed to the polarized political climate of the period. As well as focusing on the local antisemitic tropes that were characteristic of the print media of interwar Poland, the project paid close attention to the antisemitic tropes that were global, and reflected on the relevance of Polish pictorial humor to the wider debate on the transmission of visual antisemitism across historical and geographical borders. In its focus on the communities of artists, publishers, and political commentators who made up the visual culture of the day, the project told a story of the people who served the antisemitic cause, and those who chose to oppose it. In exploring these issues, several archival holdings were consulted, including the Museum of Caricature Archive, the Warsaw Academy of Arts Archive, the University of Warsaw Archive, and the University of Lodz Library Private Papers Collection, among other
The project will result in a single-authored monograph "Cartoons and Antisemitism: Visual Politics of Interwar Poland" scheduled to appear in the summer/autumn of 2024 with the University Press of Mississippi.