Jeszcze tylko do 31 lipca br. czekamy na wnioski w programie Promocja Języka Polskiego. O tym, że język polski może być atrakcyjny dla obcokrajowców i jak zachęcić do jego nauki, rozmawiamy z prof. Thuat Nguyen Chi z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, tłumaczem literatury polskiej na język wietnamski.
NAWA: Jaka była Pana Profesora droga do nauczenia się języka polskiego?
Prof. Thuat Nguyen Chi, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza: Wietnamczycy mojego pokolenia nie mieli możliwości wyboru, co będą studiować. Z góry było ustalone, kto co będzie studiował. Ja miałem studiować polonistykę na Uniwersytecie Łódzkim. Kiedy ambasada wietnamska poinformowała mnie o tym, to byłem zaskoczony, ale jednocześnie bardzo zadowolony z tego przydziału, który otrzymałem. Mimo że studia polonistyczne to nie był mój wybór.
Dlaczego był Pan zadowolony, skoro nie miał Pan wyboru?
Spełniło się moje marzenie o studiach zagranicznych. Ucieszyłem się też, że będę miał do czynienia z językiem polskim. W szkole średniej byłem dobry z wietnamskiego. Znałem też trochę Polskę z literatury wietnamskiej i darzyłem Polskę jako kraj sympatią. Szybko polubiłem język polski, między innymi dlatego, że jest zupełnie inny niż mój język ojczysty. Dość szybko zrozumiałem też, że znajomość tego języka da mi jakby jeszcze jedno życie, że będę bogatszy dzięki językowi polskiemu o jeszcze jedną kulturę i literaturę. I tak już od prawie pół wieku żyję po polsku i po wietnamsku.
Co jest atrakcyjne dla obcokrajowców w języku i kulturze polskiej?
Dla mnie atrakcyjność języka polskiego polega na tym, że jego gramatyka i wymowa są zupełnie inna niż w moim rodzimym języku. A kultura polska, mimo że jest europejska, ma pewne podobieństwa z kulturą wietnamską.
Na przykład?
Patriotyzm w kulturze i w literaturze polskiej jest bardzo wyraźny. Wietnamczykom jest dość łatwo to zrozumieć, ponieważ Wietnam dotykały wojny i okupacja, podobnie jak Polskę. Wietnamczycy bardzo dobrze rozumieją Polaków jeśli chodzi o sprawy patriotyzmu i wolności. Sympatia Wietnamczyków do Polaków z tego powodu jest szczególna.
Jakie najczęściej trudności napotykają obcokrajowcy w uczeniu się języka polskiego?
Nie ma łatwego języka obcego do nauczenia się. A uważa się, że język polski należy do grupy języków najtrudniejszych. Sama wymowa, fonetyka sprawia kłopot. Język polski ma dwie charakterystyczne samogłoski nosowe „ą” i „ę”, których wymowa sprawa problem obcokrajowcom. Poza tym gramatyka jest bardzo złożona ze względu na to, że jest dużo wyjątków. Poza tym są różnice kulturowe i obyczajowe, które odzwierciedlają się w języku. Nawet gdy dość dobrze już zna się język polski, można natrafić na zdanie, w którym zna się wszystkie słowa, ale nie rozumie się, o co chodzi.
Jak najlepiej promować język polski na świecie i zachęcać do jego nauki?
Atutem języka polskiego jest to, że literatura polska jest znana na całym świecie. Polska może się pochwalić znakomitymi pisarzami, takimi jak np. Ryszard Kapuściński czy kilkoma noblistami z literatury. Po otrzymaniu Nobla przez Olgę Tokarczuk wydawnictwa w Wietnamie już mają plany na tłumaczenie książek tej pisarki.
Język polski na świecie promują też wydziały polonistyczne na uczelniach oraz sieć lektorów języka polskiego.
Dobrymi ambasadorami języka polskiego są zagraniczni studenci, którzy w Polsce studiowali. Znam Wietnamczyków, którzy studiowali język polski i po powrocie do Wietnamu przyczynili się do rozpowszechniania literatury i kultury polskiej. Pracują m.in. w różnych państwowych instytucjach, czy wydawnictwach i dzięki nim w Wietnamie ukazują się przekłady polskiej literatury.
Jak zachęcić więc młodych ludzi z zagranicy do studiowania polonistyki?
Oczywiście warto pokazywać piękno Polski, jej geografię, bogate obyczaje, kuchnię. Jednak dla młodych ludzi najbardziej przekonujące jest pokazanie korzyści, jakie może dać im język obcy na rynku pracy. Zapotrzebowanie na znajomość innego języka obcego niż popularny język angielski wzrasta, jeśli rozwija się współpraca gospodarcza między danymi krajami.
Dziękujemy za rozmowę.
Prof. Thuat Nguyen Chi na spotkaniu ze stypendystami Programu Polonista, w lutym 2020 r. w Warszawie.
Prof. Thuat Nguyen Chi jest autorem dwóch tomików wierszy w języku polskim. Jeden ze swoich wierszy poświęcił nauce języka polskiego.
Język polski
Wymowa karkołomna,
gramatyka – tor tortur
wyjątkowych przypadków
tropikalna dżungla.
Raz: proszę pani
innym razem: proszę panią
Ta wyszła za mąż
ta się skryła za męża
Jak okiełznać ten mętlik
zachowując zmysły?
Dziękuję Ci, mamo,
że zrobiłaś ze mnie
takiego odważniaka
W nierównej walce z polskim
wciąż mam jakąś szansę.
Wiersz z tomiku „Znad Rzeki Czerwonej nad Wisłę i Wartę", Poznań 2011.