Program im. Mieczysława Bekkera to jeden z flagowych programów NAWA. W ramach ogłoszonych dotychczas czterech edycji programu, stypendia na realizację swoich projektów w renomowanych ośrodkach na świecie otrzymało blisko 600 naukowców reprezentujących polskie instytucje. Obecnie trwa nabór wniosków do piątej edycji programu!
Jednym z największych wyzwań onkologii, jakim jest glejak mózgu, w swoim projekcie pt. "Wpływ kannabinoidów na modyfikacje epigenetyczne glejaka mózgu” zajmowała się dr Magdalena Kusaczuk. Naukowczyni z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku na miejsce realizacji stypendium wybrała Uniwersytet Complutense w Madrycie. Na czym poległa realizowany przez nią projekt i do jakich wniosków doszła? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdują się w poniższym artykule. Zapraszamy do lektury.
NAWA: Na czym polegał projekt, który realizowała Pani w ramach stypendium im. Bekkera?
Dr Magdalena Kosaczuk: Moja działalność naukowa od kilku lat dotyczy w głównej mierze badania substancji pochodzenia zarówno naturalnego jak i syntetycznego, jako potencjalnych farmakoterapeutyków w leczeniu glejaka wielopostaciowego mózgu. W ramach otrzymanego stypendium wyjechałam na Universidad Complutense de Madrid (Hiszpania) gdzie realizowałam projekt pt: ,,Effect of cannabinoids on glioblastoma epigenetic modifications’’, wpisujący się w główny nurt moich zainteresowań. Głównym celem projektu było badanie wpływu kannabinoidów oraz wybranych modulatorów epigenetycznych na hamowanie proliferacji komórek glejaka in vitro, a także określenie wzajemnych interakcji pomiędzy terapeutykami. Dotychczas nie w pełni poznany jest bowiem wpływ kannabinoidów na epigenom, a także możliwości modulowania tego wpływu czynnikami farmakologicznymi o aktywności modulatorów epigenetycznych. Badania takie stanowią ważny kierunek w onkofarmakologii, ponieważ identyfikacja molekularnych mechanizmów odpowiedzi na potencjalne czynniki terapeutyczne stanowi kluczowy aspekt przy ustalaniu możliwych terapii skojarzonych.
Jakie są najważniejsze wnioski wynikające z prowadzonych przez Panią badań?
Współczesna onkologia wymaga rozwoju nowych farmakoterapeutyków, szczególnie w przypadku nowotworów nieuleczalnych, takich jak glejak mózgu. Istnieje wiele przyczyn odporności GBM na dostępne terapie. Jedną z nich jest obecność w masie guza komórek o potencjale macierzystym (GSC), co powoduje wysokie ryzyko nawrotów. Stąd kluczowym wydaje się badanie potencjalnych cytostatyków pod kątem ich działania na komórki GSC. Badania in vitro wykazały, wysoką skuteczność antyproliferacyjną testowanych czynników zarówno wobec zróżnicowanych komórek glejaka, jak też GSC. Wykryto, że aktywność ta może być spowodowana zmianami epigenetycznymi wywołanymi stymulacją wybranymi związkami. Wyniki te zachęcają do kontynuowania prac nad możliwościami terapeutycznymi kannabinoidów i modulatorów epigenetycznych w terapii glejaków mózgu.
Czy międzynarodowa współpraca naukowa może przyczynić się do skuteczniejszej walki z glejakiem mózgu?
Międzynarodowa współpraca daje szanse na wieloaspektową analizę zagadnień związanych z problemami leczenia glejaków mózgu. Ten nieuleczalny jak dotąd typ nowotworu nadal pozostaje wyzwaniem terapeutycznym. Doświadczenie i zaplecze badawcze zespołów z różnych laboratoriów daje nadzieje na identyfikację molekularnych celów potencjalnych leków i opracowanie skutecznych spersonalizowanych strategii terapeutycznych przeciw temu typowi nowotworu.
W jaki sposób udział w programie wpłynął na Pani rozwój naukowy?
Pobyt na stażu zaowocował nawiązaniem cennych kontaktów międzynarodowych i wspólnych inicjatyw badawczych. Wspólne publikacje, prezentacje na konferencjach naukowych, a także współredagowanie wydań specjalnych w czasopismach naukowych, to tylko nieliczne korzyści wynikające z odbycia stażu na Uniwersytecie Complutense w Madrycie. Nawiązane kontakty pozwalają na ciągłą wymianę myśli i spostrzeżeń z naukowcami światowej klasy oraz planowanie dalszych badań i projektów z zespołem o międzynarodowej renomie.
Dr Magdalena Kusaczuk, zdjęcie: archiwum prywatne
Bekker NAWA
Celem Programu jest wsparcie mobilności międzynarodowej doktorantów, naukowców i nauczycieli akademickich w dążeniu do doskonałości naukowej przez umożliwienie im rozwoju naukowego w zagranicznych ośrodkach badawczych oraz akademickich na całym świecie.
Program jest otwarty dla doktorantów i naukowców reprezentujących wszystkie dziedziny nauki, a jednostkami goszczącymi mogą być ośrodki naukowe lub akademickie na całym świecie.
Wyjazdy trwające od 3 do 24 miesięcy pozwolą im na pobyt w uznanych ośrodkach naukowych, nawiązanie z nimi długofalowej współpracy oraz na realizację projektów wspólnie z wybitnymi naukowcami z zagranicy. Młodszym naukowcom Program stworzy także szansę realizacji wartościowych staży podoktorskich zaś doktorantom na realizację części kształcenia.
Oferta programów dla naukowców i doktorantów
