Coraz więcej polskich uniwersytetów i politechnik buduje sojusze z uczelniami z innych europejskich państw w ramach inicjatywy Uniwersytetów Europejskich. Jak to wpływa na ich plany i jakie otwiera możliwości dla naukowców i studentów?

Na Uniwersytecie Śląski (UŚ) będą wykładać gościnnie profesorowie z Triestu i Kowna. Ich zaangażowanie to efekt współpracy UŚ z uczelniami z siedmiu krajów Unii Europejskiej, z którymi UŚ utworzył konsorcjum „Transform4Europe – T4E”. Konsorcjum działa w ramach inicjatywy Komisji Europejskiej - European Universities Initiative (Uniwersytety Europejskie).

Politechnika Poznańska liderem europejskiego konsorcjum 

Politechnika Poznańska, jako jedyna uczelnia w Polsce, została liderem swojego konsorcjum utworzonego w ramach inicjatywy Uniwersytety Europejskie. W skład konsorcjum EUNICE, poza PP, wchodzą uczelnie z: Francji, Niemiec, Hiszpanii, Włoch, Finlandii i Belgii.

- Liderowanie konsorcjum to wielkie wyróżnienie, ale też wielka odpowiedzialność i wyzwania organizacyjne, z którymi musimy się mierzyć niemal codziennie – podkreśla prof. Paweł Śniatała, prorektor ds. Współpracy Międzynarodowej PP. - Nasza uczelnia tworzy struktury zarządzania konsorcjum, jest odpowiedzialna za planowanie i bieżące monitorowanie prac konsorcjum. Projekt ma na celu m.in. zaproponowanie nowej, innowacyjnej struktury Uniwersytetu Europejskiego przyszłości, który będzie efektywnie odpowiadać na nowe wyzwania i sprosta oczekiwaniom studentów i ich przyszłych pracodawców - dodaje prorektor.

Uniwersytet Śląski liderem w projektach

Choć członkowie sojuszu dopiero pracują nad stworzeniem wspólnej oferty edukacyjnej i możliwościami korzystania z infrastruktury badawczej i uczestniczenia w życiu akademickim, to już wiadomo, że polska uczelnia będzie liderem w dwóch projektach. Celem pierwszego ma być znalezienie rozwiązań gwarantujących wielojęzyczność członków wspólnoty T4E.

- W dzisiejszym świecie trudno sobie wyobrazić posługiwanie się tylko jednym językiem. Aby lepiej się rozumieć, prowadzić badania naukowe, a także aby zwiększać szanse absolwentów na rynku pracy, wielojęzyczność jest elementem niezbędnym. Śląsk - jako region pogranicza - zawsze był regionem wielojęzycznym. Ponadto mamy fantastyczną Szkołę Języka i Kultury Polskiej z prawami do egzaminowania i certyfikowania znajomości języka polskiego jako języka obcego. Mamy także prężnie działające jednostki filologiczne - tłumaczy Jacek Szymik-Kozaczko, rzecznik prasowy UŚ. Celem drugiego projektu będzie przygotowanie wspólnych programów studiów na wybranych kierunkach.  - W praktyce będzie to oznaczało, że student będzie odbywał studia w różnych ośrodkach akademickich, choć we wspólnym kampusie T4E - mówi rzecznik prasowy. 

Politechnika Śląska: nowe możliwości umiędzynarodowienia badań i studiów

Również położona po sąsiedzku Politechnika Śląska dołączyła do inicjatywy Uniwersytety Europejskie i weszła w skład konsorcjum EURECA-PRO. Wspólnie partnerzy chcą poszukiwać rozwiązań w zakresie zrównoważonej konsumpcji i produkcji.

- Konsorcjum jest właśnie w trakcie definiowania tematyki badawczej, ale już można przyjąć, że obejmie ona m.in. gospodarkę obiegu zamkniętego, odzyskiwanie i przetwarzanie surowców mineralnych, gospodarkę surowcami mineralnymi, recykling, sterowanie procesami produkcyjnymi, i kształtowanie odpowiedzialnych zachowań konsumpcyjnych - mówi prof. dr hab. inż. Marek Pawełczyk, prorektor ds. nauki i rozwoju. Jak podkreśla udział w konsorcjum otworzy nowe możliwości umiędzynarodowienia badań i studiów. Planowane są m.in. wspólne misje badawcze, wspólne grupy studenckie tworzone przez studentów uczelni uczestniczących w projekcie, szkoły letnie oraz wizyty doktorantów we wszystkich uniwersytetach konsorcjum.

Uniwersytet Jagielloński: wspólny Uniwersytet Europejski, wspólne wartości

Także dwie krakowskie uczelnie są partnerami w europejskich konsorcjach. Jeszcze w zeszłym roku Uniwersytet Jagielloński w Krakowie został członkiem Una Europa.

- Una Europa to nie sieć, to wspólny uniwersytet, wspólna przestrzeń rozwoju, wspólne wartości tworzone przez osiem wiodących uczelni - mówi Hanna Gemza z Działu Współpracy Międzynarodowej UJ. Od czasu powstania konsorcjum pracuje nad stworzeniem kilkudziesięciu innowacyjnych formatów kształcenia i mobilności, opracowanych w ramach wirtualnych instytutów skupiających pracowników akademickich działających w obszarach tematycznych Una Europa. Jak na razie UJ m.in. koordynował stworzenie "Future UniLab", tj. "żywego laboratorium", które ma być miejscem do dyskusji i europejskiej współpracy naukowej. Zaś teraz krakowscy naukowcy rozpoczną projekt Una.Resin, którego celem będzie stworzenie instrumentów pozwalających na współpracę badawczą czy współdzielenie infrastruktury i zasobów. Z kolei w ramach projektu „DIGITALIZED! Społeczeństwo w dobie rewolucji cyfrowej” będą prowadzone badania jak rewolucja cyfrowa wpływa na zmiany w świecie społecznym.

Jak podkreśla uczelnia udział w Una Europa otwiera pracownikom UJ i studentom nowe szanse na wyjazdów zagranicznych. - Aktualna sytuacja pandemiczna stwarza dla nas również możliwość testowania nowych rozwiązań. W semestrze jesiennym roku akademickiego 2020/20201 studenci mogą wziąć udział w pilotażowym projekcie mobilności wirtualnej - tłumaczy Hanna Gemza.

AGH w Krakowie: europejska współpraca nad technologiami kosmicznymi

W tym roku Europejskim Uniwersytetem została Akademia Górniczo-Hutnicza , która wraz z czterema uczelniami z Francji, Niemiec, Luksemburga i Szwecji utworzyła "Europejski Uniwersytet Kosmiczny dla Ziemi i Ludzkości UNIVERSEH".

- Uzyskanie statusu Uniwersytetu Europejskiego przez AGH oznacza w praktyce możliwość współpracy z pozostałymi partnerami z sieci, nad technologiami przemysłu kosmicznego. Konsorcjum będzie kształcić, ale także prowadzić badania m.in. w zakresie telekomunikacji, klimatu czy zrównoważonego rozwoju sektora kosmicznego. Uczelnie będą pracować w obszarach związanych z inżynierią kosmiczną oraz biznesem około kosmicznym, naukami społecznymi, medycyną czy sztuką - tłumaczy Anna Żmuda-Muszyńska, rzecznik prasowy AGH.

Politechnika Warszawska: nowoczesne, międzynarodowe kształcenie inżynierów

W Warszawie dwie uczelnie zostały współtwórcami sojuszów europejskich uczelni.  Politechnika Warszawska weszła w skład ENHANCE. To konsorcjum, stworzone przez siedem uczelni technicznych, będzie skupiało się na trzech głównych zagadnieniach: cyfryzacja i sztuczna inteligencja, zrównoważone miasta i społeczności oraz działania dotyczące klimatu, zaś wypracowane rozwiązania mają być później testowane przez partnerów stowarzyszonych, czyli np. urzędy miast, organizacje pozarządowe, przedsiębiorstwa. Politechnice Warszawskiej powierzono zadanie stworzenia projektu transformacji modelu kształcenia.

- Uczelnia będzie również odpowiedzialna za wirtualną jednostkę, której celem jest kreowanie i wspieranie wdrażania innowacji w procesie kształcenia. Jednostka ta będzie m.in. generatorem pomysłów, będzie prowadziła badania i analizy nowoczesnych metod kształcenia inżynierów, a także oferowała szkolenia dotyczące tej tematyki, przeznaczone dla nauczycieli akademickich, studentów oraz pracowników administracji. Politechnika Warszawska będzie także koordynowała zadania związane z udziałem studentów w kreowaniu procesu dydaktycznego - mówi Izabela Koptoń-Ryniec, rzecznik prasowa Politechniki Warszawskiej.

Uczestnictwo w sojuszu ma przynieść korzyści nie tylko naukowcom, ale również studentom. Będą oni mogli brać udział w internetowych kursach i zajęciach przygotowanych przez członków sojuszu, tworzyć międzynarodowe grupy projektowe czy brać udział w warsztatach i szkołach letnich. - Docelowo każdy student Politechniki Warszawskiej i każdej uczelni partnerskiej ma zdobyć doświadczenie międzynarodowe w formie mobilności - fizycznej lub wirtualnej - dodaje rzecznik prasowa.

Uniwersytet Warszawski: ponad 100 europejskich projektów

Sojusz 4EU+ to konsorcjum, które od zeszłego roku współtworzy Uniwersytet Warszawski. W sumie sześć uniwersytetów realizuje ponad 100 projektów z czterech tzw. programów flagowych.

- W ramach konkursów wewnętrznych zespołom złożonym z nauczycieli akademickich, studentów i doktorantów z różnych uczelni Sojuszu 4EU+ przyznawane są granty na nawiązanie współpracy edukacyjnej i realizowanie wspólnych projektów - mówi Diana Pustuła, kierownik  Biura Międzynarodowych Programów Badawczych. M.in. w przyszłym roku rozpoczyna się projekt TRAIN4EU+. Jego celem jest rozwinięcie działań, które pomogą wzmocnić instrumenty wsparcia dla badań naukowych i innowacji. Chodzi tu m.in. o polepszenie współpracy z przedsiębiorcami i organizacjami non-profit czy promocję w ramach tzw. otwartej nauki (open science).

Uniwersytet Gdański: współpraca sprzyja zdobywaniu grantów

Inny przykład to Uniwersytet Gdański, który wraz z pięcioma innymi uczelniami utworzył „The European University of the Seas” SEA-EU. Dzięki uczestnictwu w konsorcjum gdańska uczelnia m.in. otrzymała grant na opracowanie rozwiązań, które ułatwią współpracę uniwersytetów z otoczeniem gospodarczym.

- W ramach projektu reSEArch-EU do głównych zadań realizowanych przez Uniwersytet Gdański należeć będzie rozwój wirtualnego Centrum Rozwoju Technologii w celu analizy praktyk zarządczych dotyczących prawa własności intelektualnej. Zbudowanie programu szkoleń w ramach Spin-Off Competence Lab, w celu rozwoju świadomości i kompetencji w zakresie przedsiębiorczości wśród naukowców. A także stworzenie SEA-INNOVATE HUB - platformy integrującej działania naukowców i biznesu z zakresu rozwoju innowacji i przetestowanie modelu (Marine) Science Shop – jednostki, która łączy uczelnię z otoczeniem, głównie społecznym i proponuje rozwiązania dla lokalnych problemów - tłumaczy prof. Anita Oniszczuk, prorektor ds. Informatyzacji i Promocji.

Więcej o inicjatywie Uniwersytetów Europejskich oraz lista uczelni wchodzących w skład sojuszów TUTAJ

Zdjęcie: ©Vasyl- stock.adobe.com.